MAHANİ, MAXANİ,MAĞANİ AŞİRETİ

Diyarbakır-Karacadağ yöresinin ünlü aşireti olan Milli Aşiretinin bir koludur. Muhammed Emin Zeki Beg'in 1930 yılındaki araştırmalarına göre aşiretin nüfusu 300 aile civarındaydı. yaklaşık 1800 ile 1818 yılları arasında Kırşehir yakınlarına göç ettirildikleri tahmin edilmektedir. Hicri XII.(Miladi:1785) yılının sonlarında karacadağ'ın güçlü ve cesur kürtleri sayılan Milli'ler nüfuzları diğer kürt aşiretlerinden daha fazlaydı. içlerinde yabancı barıdırmadıkları için adetlerini ve dürüst ahlaklarını yitirmediler. Bir bey etrafında toplanarak ittifak kurdular. Bu birlik ve güçlü dayanışma sayesinde çevreye daima korku salmışlardı. Ancak tek eksikleri iyi bir lider'e sahip olmamaları idi. Bunu fırsat bilen , Meşhur bir kürt ailesine mensup olan ve istanbul'da yaşayan Timur Paşa Bu aşiretin başına geçerek Milli federasyonunu kurdu, bu federasyonun içinde bir çok kollar vardı, işte bu kollardan biri de Maxanilerdir. Sr.Bakingham "Mezopotamya" isimli eserinde Timur Paşa ordusunda atılgan ve savaşçı askerlere yer vererek her tarafa korku saldı. Hatta Diyarbakır-Halep-Musul üçgeninde öyle bir hakimiyet kurdularki bu şehirlerin valisi dahi Timur Paşa'dan, korkuyor ve çekiniyorlardı. İstanbuldan görevlendirilen Süleyman Paşa Timur Paşa üzerine yürüyerek, yanına aldığı 30.000 kürt savaşçısı ile Timur paşayı mağlup etti. Timur paşanın bir çok adamını idam ettikten sonra Aşiretin başına Kardeşi İbrahim Paşayı getirdi. 1808 yılında ise Sadrazam Gürcü Mehmed Reşid Paşa Millilerle savaşmak üzere Musul'a kadar geldi ve bu bölgedeki kürtlerin ileri gelenlerinin çoğunu idam ederek, özellikle Milli aşiretinin kollarından bir çok aileyi iç anadolu taraflarına sürgün etti. Sadece bu mirlerden Erzen Mir'i Derviş Bey Kurtuldu. Sonra adı geçen Derviş Paşa merkezi hükümete boyun eğmediği gibi sağa sola sldırmaya başladı, hatta o kadar ileri gitti ki Van Şehrinde kendi adına para bastırdı. Ancak onun bu işlerine karşılık Osmanlı hükümetince çıkarılan bir emirle Milli aşiretinin bir çok kolu Kırşehir' sürüldü. Muhtemelen Maxanilerde bu dönemde sürgün edilmişlerdir. Bu günkü nüfus veya aile sayısı net olarak bilinmemektedir. Bu konu hakkında detaylı bilgiler elde edildikçe ilave edilecektir. Derleme:Memedé Kazım