HEMDIKİ VEYA HEMDIKAN AŞİRETİ

Hemdıki veya Hemdıkan aşireti olarak isimlendirilen bu aşiretin kökeni hakkında fazla bilgi olmamasına rağmen yapılan araştırmalarda Bu aşiretin Hakkari aşiretleri gurubundan  oolduğu tahmin edilmektedir.. Tarih kaynaklarında ismine fazla rastlanılmamasının nedeni ise  muhtemelen bu bölgede yaşayan büyük  aşiretlerden birinin kolu olmasından kaynaklandığı düşünülmektedir.

Ancak çok önemli bazı kaynaklar Hemdıkilerim Haydaran aşiretinin bir kolu olduğunda hemfikirdirler. Bilindiği üzere Haydaranlar. Hakkari aşiretlerinin temel kaybağını teşkil eden  Xana  mezın denilen  kaynaktan gelmektedir. Bunlarla beraber, Heroşi,Hasanan,Mizuri,Pinyaşi, Zibari ve barzani gibi aşiretlerde bu guruptandır. MervaniKürt  devletinin kuruluşunda  Hakkari aşiretleri  önemli bir paya sahiptir.

Osmanlı Tapu Tahrir kayıtlarında Van Livası içinde Bulunan Hemdikanlılar Haydaranlı Konfederasyonu içinde gösterilir. Osmanlı kayıtlarındaki, Derviş Paşa Lahiyasında Hemdıkanlıların Kolları şu şekildedir:

Hamdikanlu veya Hamdikanlı Taifesi Oymakları :
a) Atmani veya Atmanikan
b) Melle-i Mire
c) Mer‟e Huri veya Me‟rhuran
d) Banu Şetki veya Benuştekan Hane 4
Toplam Hane: 600

 

17.yüzyılda Botan civarından  Doğu Anadolunun bazı bölgelerine  yayılmışlardır. Ağrı –Patnos, Kağızman, Erciş Vanın’ın Bazı bölgeleri, Adilcevaz,Batı Anadoluda ise ağırlılklı olarak İzmit  ve İstanbulda yaşamaktadırlar.  Diğer bütün kürt aşiretleri gibi 13 ve 14. Asırlardaki yezidi akımına kapılmış olmalarına  rağmen  1500 ile 1585  yılları arasında Mahmudiye Beylerinden güvendi Bey zamanında diğer aşiretler ile beraber tekrar müslümanlığa geçmişlerdir.(Not bu bilgiler sadece Hemdıki aşiretine mahsus olmayıp  bu bölgedeki bütün kürt aşiretlerini kapsamaktadır. Zira Bir dönem Bütün kürt aşiretleri bir sure Yezidilik inancını benimsemişlerdir. Ancak Tekrar Müslümanlığı tercih etmişlerdir.) 

Tarihte Mahmudiye Beyliği uhdesinde yaşayan Hemdıkiler .Osmanlı Kayıtlarında Haymeniş-in Taifei Ekrad olarak adlandırılan yarı göçebe bir aşirettir. Van Eyaletine bağlı Bayezid Sancağında  yaşamışlardır.  Kurmanci lehçesi konuşur ve tamamı sunnidir. Kırsal kesimde yaşayanları tarımla uğraşır.

Oldukça inançlı ve mücadeleci bir aşirettir. En Önemli ailelerden biri Mala Mele koludur. Tutağın Dağlıca(Şilopilo),Beklemez(eski ismi:Keçele),Patnosun zirekli, Ortadamla,Sarısu Patnos Merkez ile bir çok köylerinde  halen çok sayıda Hemdıki mensubu yaşar.

Hemdıkilerin Kerdizi koluna bağlı Oymağı'ını nüfus dağılımı şöyledir.Hamur ilçesi Adımova köyünde yaşaynlar yaklaşık 1500 kişi civarında olup, ileri gelen ailerlerinden biri Yıldırım  Ailesidir.

Patnos'ta yaşayan Kerdıziler ise yaklaşık 2000 kişi vivarındadır. patnos merkez, Aşağı göçmez köyü, Alatay, Baltacık, Çakırbey, uzungün ve  Yürükveren köyüdür. Bu bölgede yaşayan Hemdıki/kerdızi'lerin  ileri gelenleri ise Çelik ailesidir.

Hamidiye Alaylarında Hemdıkiler:

Sultan Abdulhamit'in Kurmuş olduğu  Hamidiye Alaylarında Hemdıkiler, Başımi ve  Hal hesini aşiretleri ile beraber toplam 575 kişi ile Fiilen katkı vermişlerdir. Melenin torunlarından Mustafa’nın oğlu Ahmet’in Bu alaylarda Yüzbaşı (Kol Ağası) Rütbesi ile görev yaptığı anlatılmaktadır. Hemdıkilerin bu alaylara vermiş olduğu asker sayısı ve bölgesel dağılımı aşağıda verildiği şekilde olmuştur.

AŞİRET Hemdıki

BÖLGE Diyadin-Karakilise

SÜVARİ 225

PİYADE 350

TOPLAM 575

 

Derleyen:Memedé Kazım

www.semskiasireti.com

Araştırmalarımız sürüyor..İlave ve düzeltmeler yapılacaktır.

UYARI: Bu sitedeki bütün materyallerin her hakkı saklıdır. İzin alınmadan ve kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz ve kopyalamak suretiyle elektronik ortamda kullanılamaz ve kitaplaştırılamaz.

Not:Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir. Yazılan yorumlardan www.semskiasireti.com hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz...