HALİKAN, XELİKAN, HALİKANLI AŞİRETİ

Xalikan: Irak, Erbil yakınlarında bir kasabaya verilen isimdir. Köysancak bölgesinde yer almaktadır. Xalikan aşireti çok dağınık ve birçok aşiretin içinde yer alan bir federasyondur. Konya Cihanbeyli ve Kulu da yoğunlukla yaşamaktadırlar. Buradaki Xalikanlılar kendi aralarında Tiremez, Hesinan, Bermekliya, Kiki, Dokuzan, Ocakiran, Okçiyan, Torinan, Koparan, gibi kabilelerle ayrılmaktadırlar. Irak’ta bulunan kısmı günümüzde Haverman aşiret federasyonunun içinde yer almaktadır. Haverman veya Horeman dağlık bir bölge olup İran ile Irak devletleri hududunu teşkil etmektedir. Şehrizor şehri ile Zolem kaleleri arasındadır.

          Xalikan ismi yöresel olarak birçok manaya gelmektedir. Xalk; yabancı anlamında bir kelimedir. Kimi tarihçiler bu aşiretin isminin Xallıci olduğunu ve ana merkezlerinin Botan bölgesi olduğunu söyler. Xalican diye bir aşiret günümüzde hala Afrin civarında yaşamaktadır (Suriye). Xaliki, Xalil ismini çağrıştırsa da kelimenin özü Xalki’dir. Xalikanların orta ve iç Anadolu’ya göçleri 300 yılı geçmez. Eldeki tüm veriler 1800’lü yılların başını işaret etmektedir.

 kaynak:ruhavi

Başka bir araştırma

Bu aşiret sakinleri iki belde ve üç köyde ikamet ederler. Xalîka Jor-Karacadağ, Kulu’ya 15 km uzaklıktadır. Xalîka Jêr-Gölyazı, Cihanbeyliye bağlıdır. Qemera-Yapalı, Qolita-Sağlık, Germik– Arşıncı köyleri. Xelikanlar’ın nüfusunun on, onbeşbin dolaylarında olduğu tahmin edilmektedir. Geliş yerleri araştırma ve tartışma konusu olmakla beraber Adıyaman/Besni dolaylarından geldikleri ortak bir görüştür. 1800 ile 1820 yılları arasında ilk önce Haymana ve Ayaş bölgesine yerleştikleri, bir dönem yaşadıkları baskılar sonucu Besniye geri döndükleri ve sonradan yeniden bu günkü yerlerine göç ettikleri biliniyor. Reşîler arasında sayı sayarken onbiri ve onikiyi farklı söyleyen tek koldur. Dehûyek dehûdû yerine yonzdeh, donzdeh derler.

kaynak:gundemealtilar.dk

İran  tarafında  yaşayan Xelikanlar kolunun Önemli şahsiyetlerinden biri Evdal Ağanın oğlu Yusuf bey'dir. Ağrı isyanlarının  fitilini ateşleyen Bitlis mebus'u İhsan Nuri paşanın yakın dostu idi.Hamidiye Alaylarının önemli paşalarından hayderanlı Kör Hüseyin paşanın damadı olduğu iddia ediliyor.

 

6 yorum:

  1. yorumum ırkçılık tartışmasına çevrilmesin lütfen çünkü o maksatla yazmıyorum. umarım bilgilendirici ve kafa karıştırıcı olur. kürtlerde konar göçerlik yoktur, konar göçerlik anadoluda yörükler, türkmenler gibi türklük belirtisidir. cumhuriyet döneminde yanlış politikalar olmuştur ve birçok etnik grup yanlış politikalar ile bir araya gelip kürtler türkleşirken türkler kürtleşmiştir. alikan isminin "ibn hallikan" veya "ali-kan/alevilik"ten geldiği de söylenir, halit-kan diyenler de vardır ancak aslı yoktur. ibn hallikan bermekilerdendir bu aile abbasilere vezirlik yapar, belh (balık) şehrinden göçmüşlerdir ve bu şehir de moğol istilası görmüş bir uygur şehridir. horasan eski dilde doğu demektir, alikanlılar horasan'dan geldiğini söylerler. aynı ifadeyi avşar türkleri de sıkça kullanır, bunun için atıf yapacağım kaynak ise mehmet eröz'ün "kürtlerin menşei ve türkmenlerin kürtleşmesi"dir. bir başka kaynak ise halaçoğlu'nun altı ciltlik "anadoluda aşiretler, cemaatler, oymaklar" kitabıdır. kurtasiretleri.wordpress'ten ulaşılabilecek dr. mustafa aksoy ise alikanların "torunlu avşar türkü" olduğunu söyler ve alikanların konar-göçer olduğunu tekrar belirtir. sonuçta canımız bir, xalko/xelikan/alikan ne dersek diyelim ayrımlar siyasetten ibaret..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Konar göçerlik sadece Türklere has bir şey değildir, hayvancılık yapan insanlar konar göçerdir ve bizde koçer dediğimiz ve Kürtçenin yaşamasını ve yok olmamasının en önemli sebebidir. Bu insanlar göçebe bir hayat yaşadığı için dışa kapalı kalmışlardır ve Kürtlüklerini her daim korumuşlardır, tıpkı yörükler gibi. Osmanlı döneminde göçebelik çok yaygındır, bunun sebebi toprak sahiplerinden vergi alınmasıydı, doğal olarak vergi vermemek için bir çok grup göçebe hayatı yaşamıştır. Göçebe Türk toplulukları kesinlikle Kürtleşmez, göçebe Kürt toplukları da kesinlikle Türkleşmez, bu iki grup izole bir hayat yaşar bu yüzden özlerini korurlar. 30 yıl öncesine kadar Kürt kelimesini karda yürürken çıkan kart kurt sesinden gelmedir diyen devlet kitaplarına bakarak tarih okursanız ve özellikle Kürtlerle ilgili bir tarih ise doğru olma ihtimali imkansıza yakın oluyor. Çünkü bu kitaplar Kürtleri Türkleştirmek maksatlıdır, Kürt milletini aşağılamak içindir ki insanlar daha üstün ırka geçsinler. Devlet kitapları ve özellikle Türk milliyetçilerin Kürtlerle alakalı doğru konuşma ihtimali yok, o yüzden bağımsız ve yabancı kaynaklardan tarih öğrenmek daha doğru olur.

      Sil
  2. Ali Kan'a cevap. Abi bu yalanlardan, tarihi yanlış okumaktan bıkmadınız mı? Sizi düzeltmek ve eğitmek zorunda kalıyoruz. Çalışın, ilk önce Kürdçe öğrenin. Ardından Kürdün edebiyatını, kültürünü, gelenek ve örf-adetlerini. Yapmayın, Kürdlerle ilgili bilgilerin altına böyle saçma yorumlar yararak mevcut olan bağları teker teker koparıyorsunuz...
    Not: büyüklerinizde, ne-var-ne-yok diyerek ... Newyork, sizde ali-kan diyerek ne kadar ... olduğunuzu göstermişsiniz!!!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Adsız bak adam düzgünce yazmış ben bir halikan aşiretinden gelmeyim ve tarihçesi de bizimkilerin hepsi türk imiş sonradan o bölgede kurtlesmisler halikan aslında kurtlesmistir ali-kan doğru söylüyor

      Sil
    2. dağ türkleri Kürtler die bi kitap var mesela onu da kaynak gösterseydiniz komiksiniz. xelikanı ali kan diye okumak isterseniz öyle okursunuz Ali öztürkçe bir kelime bile değil. devlet propogandası damarlarınıza kadar işlemiş geçmiş olsun. hallaçoğlu gibi azılı bir türk milliyetçisini de kaynak göstermek de n bilim... size hayırlı işler.

      Sil
  3. Avşarlar iranidir Avşar türkü kavramı yanlış. Türkiye Türklerde İranlı asimile partlarin torunudur.

    YanıtlaSil