İran Kökenli bir aşirettir. Loristan’ın kuzey ve kuzeydoğusundaki 6. Yüzyıldan beri kabileler şeklinde yaşamakta iken bir kısmı bu bölgede kalırken bir bölümü’de Başta hakkari ve Yüksek ova olmak üzere İran’ın batısında ve az sayıda Irak topraklarında yaşarlar. Hakkari beyliğinde Aşiretin ismi Déri veya Diri olarak kayıtlara geçmiştir.
Tarih-i Güzide isimli eserde İranda yaşayanlar Lor Lehçesi ile konuşur, ancak Lor ‘lara bağlı değillerdir. Selçuklular tarafından Hicri 550 (Miladi:1155) yılında Türk asıllı Hüsameddin Sohli isimli bir Afşar hükümdarı tayın edildi. Bütün Loristanı kontrolü altına aldıktan sonra uygulamaları nedeni ile buradaki kürt aşiretleri göçe zorlandı. Başta Dıri Aşireti olmak üzere, Karendi, Cenkerdi,Bırawendi,Kecai,Seleski Arsani, Erki ve beyhi aşiretleri yurtlarını terk ederek başka bölgelere göç ettiler. Bu göç eden aşiretler dönemin Bağdat Halifesinin idaresine girdiler. Günümüzde ise Hakkari ve Yüksekova , İran’ın Siro Bölgesine yerleşmişlerdir.
Aşiretin esas lideri, Siro’da oturan Cihangir Ağadır. Cihangir Ağa 28.03 2010 tarihinde vefat etmiş olup mezarı Yüksekova’daki Beşbulak (Dara) Köyündedir.
1987 yılında hazırlanan “Aşiretler Raporu” isimli çalışmada Dıri Aşireti hakkında şu bilgiler verilmektedir; Çevresindeki başka aşiretler ile dostturlar, İsyanlara katılmışlardır, Sınırdan geçerek, İranve Irak sınırını geçerek kaçakçılık yapar ve oradaki akrabaları ile ilişkilerini sürdürürler.
Yüksekova Esendere ve Uludere’de yaşayanların sayısı 7.500 kişidir
Din:Müslüman(Şafii)
Dil:Kırmanç Kürtçesi
İleri Gelen Aileleri,Öner ve Diri Aileleridir.
Oturdukları yerler;
Yüksekova İlçesi; Demirkonak, Yoncalık, Akpınar, Bölük, Kısıklı, Güllüce, Güvenli ve Esendere Köyleri.
Uludere İlçesi;Dağdibi köyünde yaşarlar.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder