TALABAN AŞİRETİ

Bu aşiretin bireyleri de Kadiri tarikatının şeyhleridirler. Bu aşiretten Şeyh Abdurrahman Bin Şeyh Ahmet Bin Şeyh Mahmut bu aşiretin en meşhur şeyhleridir. Şeyh Abdurahman’ın Bağdat’ta kendi adına bir tekkesi bulunmaktadır. Adına Talaban tekkesi demektedirler. Yine bir tarikat tekkeleri de Kerkük ilinde bulunmaktadır. Şeyh Abdurrahman’dan bu yana binlerce müritleri ve bağlıları hala o eski ihtişam ile onları sevmekte ve saygı göstermektedirler. Tarihte Talaban kabilesi normalde Zengene aşiretinin bir kabilesi olarak kabul edilmiştir. Bu kabilenin ilk atalarından biri Talaban isimli bir köyde oturduğundan adına Talabanlılar ismi konulmuştur (1) Bu kabileden birçok kişi kabile reisi olarak meşhur olmuştur. Bunlardan Şeyh Vehhab Bin Şeyh Ahmet, Irak meclisinde görev almıştır. Tüm aşiretin genel reisi Şeyh Habib İbni Şeyh Ali Talabani’dir. Bu zat bir ara Kerkük belediye reisliğini de yaptı. Talaban aşiretinin büyüklerinden Şeyh Ahmed’in çocukları çoktu. Her biri bir tarafa dağılarak şeyhlik postuna oturdular. Çoğu zengin olduğundan köyler alarak ziraatla uğraştılar. Bunlardan Meşhur olan Şeyh Abdurrahman büyük bir şairdi. Fazilet sahibi ve Kerkük’te sevilen bir insandı. Kürtçe, Türkçe ve Arapça şiirler yazardı. Hicri 1284 (m.1868) yılında yazdığı meşhur tasavuf şiirleri ve Abdulkadir’i Geylaniyi (Allah sırrını kutlu etsin) medheden divanı meşhurdur. Yine şeyh Abdurrahman’ın oğullarından Şeyh Rıza’nın da divanı meşhurdur. Şeyh Rıza Türkçe, Kürtçe, Farsça ve Arapça şiirler yazmıştır. Kendisine ait divan 1946 yılında Bağdat’ta basılmıştır.(128) Yine Şeyh Abdurrahman’ın oğullarından Şeyh Abdülkadir’in şiirleri meşhurdur. Yazdığı kasideleri Sakiname isimli divanında toplamıştır. Abdurrahman’nın çocuklarından Şeyh Muhammed Halis, Osmanlılar döneminde Akra şehri kaymakamı idi. Yine Şeyh Abdurrahman’ın çocuklarından Büyük âlim Şeyh Hasan bir dönem Süleymaniye mutasarrıfı idi. Mevlana Halidi Nakşibendî döneminde Nakşîlik hızla Irak’a yayılınca Kadiri tarikatı geriye doğru saymaya başladı. Şeyh Halid bir anda hem Berzenci hem Talabani ve diğer şeyh kabilelerinin önüne geçmiştir. Şeyh Halidi Bağdadi Hazretleri Caf aşiretinin Melikan kabilesindendir. Nesli Hz Osman’a (Allah ondan razı olsun) dayanmaktadır. Miladi 1817’de vebaya yakalanarak vefat etmiştir. Şam şehri Salihiye mevkiinde defnedilmiştir. Mektubat isimli kitabı ve bir adet şiir divanı Suriye’de basılmıştır. Onun Yerine tarikatın halifeliğine Şeyh Osman’i Tavil geçmiştir. Süleymaniye, Kerkük, Erbil bölgesinde büyük bir ağırlığı vardı. Şeyh Osman’dan sonra evlatları şeyhliğe devam ettiler. Şeyh Aladdin Şeyh Muhammed Bahaddin, Şeyh Ömer, Halepçe ve Haverman civarında şeyhliğe devam etmektedirler. Şeyh Osman 1947’de vefat etti. Yine Şeyh Halidi Nakşibendî’nin halifelerinden Kara Hasan Civani Berzenc bölgesinde Civan Köyü’nde şeyhlik postunu devam ettirmiştir. Berzenci aşiretinden Şeyh İsmail’de Halidi Nakşibendî’nin halifesidir. Yine şeyh Halid’in halifelerinden Molla Abdulgafur El Kurdi El Kerküki meşhurdur. Şeyh Halit gerçekten Irak’ı tarikatı ve halifeleri ile sardı. Irak’ta büyük bir ağırlığı vardı. O Osmanlı dönemi şeyhlerinden en meşhuru idi. Ruhavi