Mamedi ( Mamedan ) Aşireti

Mamedi ( Mamedan) aşireti Kürt tarihinin en genç ve en fazla kabilelere sahip olduğu iddia edilen Hertoşi aşiretinin Mend kolu olarak kabul edilmektedir.Hertoşilerin atalarının Mamedi kolundan olduğu varsayılmaktadır. Mamedan veya Mamedi olarak tanınan bu aşiret Hertoşilerin Kuzey Irak’taki kolunu teşkil etmektedirler. Muhammed Zeki Beg Kurtler isimli eserinde bu aşiretin 1930 yılı verilerine göre aile sayısı 200’den fazlaydı. Yerleşik bir hayat tarzı benimsemeleri nedeni ile bir hayli fazla Mela ve önemli kişiler yetiştirdiğini, ve zaman zaman Zaho yakınlarındaki Beyxe Dağı tarafına göç ederek buralarda yaşadıklarını yazmaktadır. Dr.Fritz Mamedi’lerin aşiret oluşumunun Dımdım kalesi ile başladığını ifade etse de, ilk dedelerinin Kuzey Irakın Barzan bölgesi ile Xana Mezın denilen bölgeden geldikleri kabul edilmektedir. Mamxuran veya Merxuri aşireti de Mamedi’ilerin bir kolu olduğu tahmin edilmektedir. Merxuriler, Adilcevaz, Patnos, Aydınlar köyü(Kazoğan Köyü) Arin, Gürpınar ve Çatak gibi bölgelerde yaşamaktadırlar Dr.Fritz’e göre bu genç aşiretin ismi 16. Yüzyıldan itibaren duyulmaya başlamıştır. Esas isimlerinin duyulması ise Meşhur Dımdım Kalesi destanında duyulmuştur. İran Şahının Dımdım Kalesinde, Bradost,Mukri ve Ertoşi aşiretinin kollarına uyguladığı katliamlar destansı kürt müziklerinde konu olmuştur. Günümüzde ,Kuzey Irak,İran’ın sınır bölgeleri ile mengene sıra dağları,Elbax, Van,Başkale, Hakkari ve Siirt taraflarında yaşarlar. Mamedi aşiretinin önemli şahsiyetleri nden biri Ahmedé Din’in oğlu Erşedé Mamedi'dir. Yani halk dili ile Lakabı Eşo’dur. Bu zat İran ve Türkiye sınırlarında ticaret (Halk arasında kaçakçılık) ile geçimini sağlayan, oldukça iri yapılı Cesur ve girişken bir kişi olarak tanınırdı.

1971 li yıllarda İran hükümet hakkında yakalama kararı çıkartmasına rağmen bir türlü yakalayamadığı Eşo için başta Evdoyi aşiretinden Kertas Ağaya Bağlı kişiler vasıtası ile yapılan bütün çabalara rağmen bir türlü alt edilemeyen Eşo İran’ın Heci Cefan Köyünde Yakın akrabaları(Rivayete göre, aynı zamanda amca çocukları kayın biraderleri ) tarafından tuzak kurularak öldürüldüğü anlatılmaktadır. Derleme:Memedé Kazım Araştırmalarımız sürüyor.İlave ve düzeltmeler yapılacaktır. Not:izin alınmadan ve kaynak gösterilmeden, kopyalanamaz, elektronik ortamda kullanılamaz, kitaplaştırlamaz.