DODIKİ, DODIKAN, DODİKİ DODİKAN AŞİRETİ

Dodıki , Dodukan veya Dudikanlı olarak bilinen bu  aşiret Botan Kökenli kürttür. Abbasiler dönemindeki Cizre Havzasının kuzey bölümlerini kapsayan aşiret guruplarındadır. Tarihçiler,Dodikanlıları(veya Dudıki)  bu bölgede göçebe olarak yaşayan  aşiretler ile kaynaşması  nedeni ile  bölge kültürünün etkisinde kaldıklarını   ifade ederler. Bulundukları bölgeden dağılmaları Moğol ve Tatar saldırıları neticesinde gerçekleşmiştir.

Genel olarak, Urfa,Viranşehir,Dersim, Vangölünün Kuzey havzası,Saray’ın Heretil(Kapıköy), Diyarbakır’ın Yalankaz,Körtepe ve Taşdirek köyleri, Varto Erzurum,Cizre, Fırat boyları ile Birecik  taraflarında yaşarlar. Duderi veya Düderiyan aşireti ile bağlantılarının  olup olmadığı net olarak bilinmemektedir. Bazı kaynaklar yarı göçebe hayatı yaşayan düderyanlıların  bir kolu olduklarını ileri sürerler. Ancak bu tezi doğrulayacak net bilgiler bukunmamaktadır.  Mardin yöresinde  yaşayan Dodikanlıların en önemli ailelerinden biri Mala Xelef paşa ailesidir.

18.yüzyıldan itibaren  büyük bir kısmı Milli aşiret konfederasyonu içinde göçebe olarak  kalmışlardır. İngiliz General ve doğubilimci Mark Sykes”The Kurdis tribes of the Ottoman Empire” isimli eserinde Dodikan’lıların “Semi- nomadic” göçebe ve yarı göçebe  olarak yaşadıklarını, Varto çevresinde  yaklaşık beş köylerinin olduğunu ve ağırlıklı olarak zazaca konuştuklarını kayd eder.

Xana Emerali “Êzidati-Cıvak Sembol Rıtuel” isimli eserinde Dodıkanlıların  bir dönem  Yezidi inancını benimsediklerini ve  Yezidi kast’ının Miridxane ocağına bağlı olduklarını yazar, Ancak günümüzde  hala yezidi inancını sürdürenlerin olup olmadığı  net olarak bilinmemektedir.

Esasında çalışkan ve barışçıl bir aşiret olmalarına rağmen zaman zaman komşu aşiretler ile olan kavgalar  nedeni ile  husumetler olsa da  verilen barış yemekleri ile barış sağlanmaktadır.

Dodikanlılar, Sultan 2.Abdulhamit’in Kurmuş olduğu  Hamidiye alaylarında, Viranşehir dekiİbrahim Paşa  yönetimindeki Milli Aşireti Mirlivasında 550 Suvari ve  250 piyade olmak üzere 800 kişi ile katkı vermişlerdir.

2000' Doğru Dergisinin 1987 yılında hazırladığı "Aşiretler raporu" isimli araştırmada Dodikan Aşireti şu bilgileri vermektedir.;Diyarbakır Merkez İlçede Yaşaynların; Nüfusu:200 kişi (1987 yılı itibari ile), Dinleri Müslüman (Şafii)Dilleri:Kırmanç Kürtçesi, İleri gelen Aileleri: Merkez ilçesde yaşayan Atakaya ailesi, oturdukları Yerler:Merkez ilçeye bağlı,taşdirek,Yalankaz ve Körtepe köyleri, 
İsyanlara katılmamış ve  yarı göçebe hayat yaşarlar.

Urfa İlinde yaşayanlar; Nüfusları:553 kişi(1987 yılı verileri),Dilleri:Kırmanç Kürtçesi,Din:İslam(Şafii) , İleri Gelen Aileler: germen Köyündeki Özkan ailesi,oturdukları yerler:Viranşehir:Germen,Evcimen ve oğlakçı köyleri.
Yerleşik hayat yaşarlar, kendi aralarında  geçimsizlikleri varsa da  başka aşiretler ile gayet geçimli ve iyi ilişkileri vardır.


Kaynak:M.E.Zeki Beg(kurd ve Kurdistan tarihi)
             Sir Mark Sykes(The Kurds Tribes of The ottoman Empire)
             Xana Emerali(Ezidati,Civak,Rıtuel Sembol)


Araştırmalarımız sürüyor, İlave ve düzeltmeler yapılacaktır



UYARI: Bu sitedeki bütün materyallerin her hakkı saklıdır. İzin alınmadan ve kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz ve kopyalamak suretiyle elektronik ortamda kullanılamaz ve kitaplaştırılamaz.


25 yorum:

  1. Ben Hamit çevik diyarbakir Silvan demir kuyukoyu derıka mukurı kürtçe ismi şeyh dododan aşiret reysi rahmetli Mahmut kpolu şuan yerine kızı suna kpolu pakiyor saygılar

    YanıtlaSil
  2. Sultan 2.abdulhamittin kurduğu Viranşehir deki Hamidiye alayında 800 kişiyle katkı sunmuştur diyorsun sonra urfadaki nüfusu 550 kişi diyorsun asker sayısı 800 olan bir aşiret kaçkişiden oluşması lazım her halde 5500 kişi olmalı saygılarla

    YanıtlaSil
  3. Dedemin babası bekiroğlu Ömer guliuşağı köyü soyadı atlı İran’dan geldiği söyleniyor

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Doru soyloyorsun

      Sil
    2. Dodukan İran kökenli Kürt aşiret tır İran'li arkadaşlarım var orda da yaklaşık 1 milyon Dodukan aşireti var

      Sil
    3. Dodukan Aşiretinnin miriki kabilesindeyim, dolduranlar İran kökenli bir aşiret oldukları İran'ın urmiye sakız xoy şehirlerinde hallen yaşamlarını sürdürmek teker,urmiye xoy sakız şehirlerin dışında,17 köyleri mevcut İran'da Dodukan aşiretinin soyadları da Doksanlı

      Sil
  4. Diyarbakır Silvan demirkuyu köyü ,AMED, MEYA FARQÎN ,dêrika miqûrê de saygılar ,sil û rêz,ŞEX DODAN BURDA

    YanıtlaSil
  5. Dadik veya Tadik Tatvan bölgesini kapsayan bölgenin Ermenice ismidir, zarten Tatvan adida ordan geliyor. Dadiki/Dodikî/Tatikî bu bölgeden olan insanlara verilen isimdir.

    YanıtlaSil
  6. Tatwan ermenice de Tadikin/Dadikin ülkesi anlamina geliyor. Bunun kürtcemize yansimasi dodik, tatik, dadik vb seklinde olmus. Zaten bitlis bölgesinde bu ismi animsatan bir sürü toponomi var. Isme baktigimizda, ki bu dodikan ismi orta cagda kulanilmis, bunlarin Orta cagda kabilelestikleri görünüyor, hatta kürtler horasana sürülmeden önce olacak ki bunlarin izi taa horasana kadar gider.

    YanıtlaSil
  7. Her ne ise, kabilecegiligi, kavimciligi birakin, asiret imis, su imis, bu imis, birakin bu ayaklari, kürtlesin! Dem dema kurdîtîyê ye, asiret falan bunlarin devri bitmistir.

    YanıtlaSil
  8. No aşiret, kein aşiret, eşîret tune, aşiret yok, aşair nedare!

    YanıtlaSil
  9. Halklasma, milletlesme ve hatta insanlasmanin yolu kürtlükten gecer. Büyük bir ailenin üyesi olmak var iki 4-5 tane ile yetinmek ne gerek? Kan bagi imis, birakin beyler, bizim toprakta ortak sözümüz. Kutsal Kurdistan topraklaridir bizim kemerimiz, kan bagi felan degil.

    YanıtlaSil
  10. insanları sanata bilime teşvik edeceğinize böyle saçma sapan konularla ugrastiyorsunuz, yok aşiret yok bilmem ne. birakin artık bu isleri bunların kimseye yararı yok, milletlesin. böyle küçük küçük kümelerle bir yere varmasınız.

    YanıtlaSil
  11. Kabilelesmek bitmistir, buna dönmekte mümkün görünmüyor, insanlar büyük bir aile olmanin yolunda ilerliyor, tekrardan kabilelesmek buna tabii olmamak demektir. Akilli olun, birakin bu tür sacmaliklari.

    YanıtlaSil
  12. Bitlis ahlat
    İran'dan gelen dodiki

    YanıtlaSil
  13. Eee tabii oralar ermeni yurdu zaten, hepsi bir yerden gelmistir tabii, gelip ermenilerin topragina zorla el koymuslar.

    YanıtlaSil
  14. Urfa/Hilvan'dan selamlar Harman ailesi

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. urfa hilvandan dirlik soyundayım

      Sil
  15. Aşire fal yo diyorsunuz peki bir ülkede nerelisin derlerse nasıl kendini tanıtırsın nereli kim olduğunu cevap verirsin

    YanıtlaSil
  16. Benim bildiğim Dodukan aşireti sadece Diyarbakır ve Viranşehir de kardeşi olan Nasıranlı ne Mendan aşiretinden sadece 300 e yakın köyleri var nasıl oluyorda dodukan aşireti az görülmektedir ve aynı zamanda ağamız Olan rahmetli saygı değer İsmet özkan ağamız da ağalık yapıyordu ve yine vefatından sonra rahmetli Hatip Özkan ağamız tekrar aşiretimizin genel olarak 3 kardeşten oluşup ve tek işimi taşıyan isim ise DODUKAN Aşireti diye adlandırılır ve yine aynı zamanda aralığı özkan ailesinden de devam etmektedir. Lütfen bu bizim aşireti de türkiyenin en büyük aşireti diye de artık bildirin .5 milyonluk nüfusa sahip bir DODUKAN Aşireti nasılda 3 ve 4 sıralamalarda

    YanıtlaSil
  17. Gazi karakaya bizde dodki aşireti nasıri kalundanız Elazığ palu aşağı nasran köyündeniz

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Keko selamlar. Biz de Nasırî aşiretindeniz. Nasırî bir kaç kola ayrılıyor. Mesela: Şahoya, Guhreşa, kengoya. Sizin hangisi?

      Sil
  18. Enver Akgün Şanlıurfa Karakupru bağlı ğasık köyü selamlar

    YanıtlaSil
  19. Meraba benim dedelerim muş bulanıkta yaşıyorlarmış 7 köyleri varmış sadece 3 arin gergis köyün ağılı bunlar eski adıymış şibli oğlu ahmi dedem başkada bişey bilmiyorum bilen varsa yardım etsin lütfen

    YanıtlaSil
  20. Yanlış olmuş eksik yazmışım köyleri arıncık koyun ağılı gergisk

    YanıtlaSil