DEKŞURİ AŞİRETİ
Dekşuri Aşiretinin sınırları Midyat ilçe merkezinin Gercüş istikametindeki çıkışından, daha doğrusu Arnas Köyünden başlar, kuzeye doğru Hasankeyf istikametinde Dicle Nehrine kadar uzanan aşiretin sınırları batıdaki Savur ilçesinin yakınlarına kadar uzanır. Güney batısında Mahalmi aşireti, doğu ve Güneydoğusunda ise Hevérki aşireti yer alır.
Dekşuri isminin manası hakkında bazı ihtilaflar vardır. En yaygın anlatıma göre Dekşuri isminin ortaya çıkışı Kefréli Tajdo ağanın, Gullika Ağası Dorıki Abdiyé Hemzıké’yi öldürmesi ile olmuştur. 1750 yıllarında meydana geldiği tahmin edilen olayın nedeni liderlik meselesidir. Van Bitlis cıvarından gelerek Gercüş yakınlarındaki kefré köyüne yerleşen Tajdo’yé İskender (Taceddin Ağa, Ekmen Ailesinin ilk dedesidir.) Abdiyée Hemzıké’nin baskılarından bıkan çevredeki köylerin yardım istemeleri üzerine Abdiyé Hemzıké’yi öldürmeye karar verir.
Cuma Namazında Abdiyé Hemzıké’yi Kercoz(Gercüş) camisinde öldürür. Hevérki olan Abdiyé Hemzıké taraftarları üstünlüğü kaybederler. Yeni Ağa Tajdo tarafına geçenlere “şuRê xwe değişkır” (Kılıcını değiştirdi) veya başka bir değişle “Dengé Şur” (Kılıcın Sesi) anlamına gelen Dekşuri denilmeye başlanır. Bu gün bu isimle anılmaktadırlar.
Bir başka anlatıma göre is aşiretin ismi savaşta rakibine “Kılıç Hillesi” yap anlamında Dek-Şur kelimesinden gelmektedir.
Dekşuri aşiretinin Asıl merkezi Kercos’dur. Hasankeyf Eyyubi Emirliğine bağlı olarak yönetilen bölge, uzun muddette yine Eyyubilere bağlı olan Mahallemi Mirleri tarafından idare edilmiştir. Kercoz, Arnas, Raman,,Hesar ve habezbeni ağalarının esas yöneticileri, Mirleri geçmişte Mahalmi Beyleridir. Bu nedenle Mahalmi aşiretinide Dekşuri ittifakı içinde değerlendirmek gerekir. Ancak Mahalmi Aşireti müstakil olarak değerlendirilmelidir.
DEKŞURİ AŞİRETLERİ
1-Kercoz(Kefercevzen-Gercüş)
2-Arnas
3-Raman
4-Hesar
5-Hebezbeni
KAYNAK:TURABİDİNDEN BERRİEYE
ALTAN TAN
UYARI: SİTEMİZİN TÜM HAKLARI SAKLI OLUP, İNTERNET ÜZERİNDEN YAYIN YAPMAKTADIR.
İZİNSİZ VE KAYNAK GÖSTERİLMEDEN KULLANILAMAZ.
BU SAYFA İÇİN YAPILAN YORUMLAR
tacettin çetin
Konu : kefre tajdo
Mesaj: altan tan sayın vekilimden bu arıştırmalarından dolayı teşekür ediyorum ben kefre tajdodan tajdo torunlarındanım tajdoyla gurur duyuyorum tarihimizin bu kadar köklü oldunu biliyordum ve her zaman arıştırıyorum hale wanda bir aşiret kolumuzun olduğunu biliyoruz ve büyük dedemiz şu an mezarı tatvan günde por yani incekaya köyünde bulunuyor adı şeh hüseyin lakabı bapire kal dır evliyalardandır
tacettin çetin
Konu : kefre tajdo
Mesaj: tajdo ağa abdiye hamzikeyi ödürüp namı yayıldıktan sonra birde zorba oğuzu maydane kere yani iloze köyü ve kefre arasında kalan bir bölgede oğuzu öldürüp adelat timsali tajdo ağa
Tajdo Bitlis tarafından gelmiş kefre köyüne çoban olmuş orda evlenmiş akıllı olduğu için köylerde bazı şeyleri ona danışmış Abdi ağa onu himaye etmiş sevmiş bir müddet sonra kendine vekil olarak kefreye sen bak demiş Abdi ağa o dönemde tımar di yani bölge valisi idi köylüler tajdo ya gitmiş Abdi ağa seni seviyor demiş ondan rica et üzerimizde ki baskıyı kaldırsın veya bize bir akıl ver demiş oda demişki çare öldürmektir kercoslilere şu aklı vermiş demiş ki Abdi ağa cuma namazına Gerçüş e geliyor sizde hançerlerinizi yanınıza alın ve gelin camide etrafını sarıp elini öptükten sonra elimi bıyıklarıma attıktan sonra hepberaber hançerlerinizi vurun ve kaçın aynı şekilde davranıyor Gerçüşliler cesaret edemiyor Abdi ağa tajdonun hayanlık yaptığını fark edince korkudan hançerini vurup kaçıyor tabi onun yüzünden orada bir kaç kişi öldürülüyor sonra tajdo mahkum oluyor yaşı yetmiş yıllar a geliyor Botan mirlerin gelini olan Abdi ağanın kız kardeşi adamlarını kefre köyüne gönderiyor ve tajdoyu öldürtüyor durumu bundan ibaret dir
YanıtlaSilHasan e Tori ben senin anlatiminda art niyet gördum kusura bakma.Senin kim oldugunu bilmem. Ama genede senin degimine göre bir coban okadar hukum etmisse helal olsun.Ama bir coban olarak gelmediği kesin.
YanıtlaSil