BELİKAN,BİLİKİ,BELİKİYAN AŞİRETİ

..

Rewanduz ile Balik dağlık bölgesinde bulunan Rayat arasında yaşarlar. Belik ve Belikiyan adıyla da bilinirler. Belikan aşiretinin bir kısmı 1600′lü yılların başında Urfa’ya yerleşmiş ardından Maraş üzerinden Orta Anadolu’ya gitmişlerdir. Halen de Anadolu’da Belik, Bilikî ve Belikî gibi isimlerle anılırlar. Aba Müslüm-i Horasani zamanında Bad adında bir aşiretinin oturduğu söyleniyor. Civarda ise Belikan aşireti vardı. Bu aşiret de kendi adını taşıyan Baylakan kalesindeydi (Bkz. İzadi, Kürtler).

Yaklaşık 250 hane cıvarında nüfusa sahip olup, göçebe hayat yaşayan bir aşirettir. Kurmanci lehçesi konuşup maraş vadisinde yaşarlar. Bazı araştırmacılar, Dımili lehçesi ile konuşup,Geçsar ve Kenduwan arasında kalan dağlık bölgede yaşayan belikanlılar olduğunu iddia ederler.

Harita bilgilerine göre  bu aşiretin yaşadığı bölge İslahiye beldesi cıvarındadır.Nitekim  Kürtler adlı kitap'ta bu bilgileri teyyid etmektedir. Maku , Kars ve Bayezit yöresinde yaşayanlarıda mevcuttur. Bu bölgede yaşayanlat Hamidiye alayları döneminde Celali konfederasyonu içinde yer almaktaydı.

Ayrıca Halep demiryolu  boyunca islahiyeden başlayıp meslemiye kadar uzanan kürt köylerinde  bir çok kürt aşireti yaşamaktadır ancak, Sir Mrak Sykes araştırmalarında bu konuya değinmemiştir. Bununla beraber Halep bölgesi ile Halepin batı tarafına düşen Harım cıvarlarında  Ekradé Gom ve Kayser ekradı olarak bilinen kürtlerle beraber bazı belikanlılarında yaşadığı ifade edilmektedir.

Özellikle Belikan Aşireti bölgenin merkezi konumunda olan İslahiye tarafında yaşarlar, Göçmenlerden sorumlu Bir Türk müdürünün açıklamasına göre sayıları 10.000 aileyi bulur ve hepsi kürttür.

Kürt Tarihçisi Muhammed Emin Zeki Beg,1931 yılında yazdığı Kurd ve Kurdistan tarihi isimli eserinde,  Balikanlar,Balikiler yada Balik Aşireti diye bilinen bu aşiretin,  Bağdat civarindaki Amediye, ve Revanduz Nehri arasında yaklaşık 60 köyünün olduğunu belirterek,  1930'lu yıllarının verilerine göre nüfuslarının yaklaşık 1.200 aileden  müteşekkil olduğunu ifade etmiştir.

BAŞKA BİR ARAŞTIRMA(WİKİPEDİA)

Ankaranın Şereflikoçhisar ilçesine bağlı 9 köy ve Kırşehir merkeze bağlı 4 köye iskan olmuşlardır.

Bu köyler; Büyükkışla , Akarca,[Bala (Büyük Hacıbekir)][Bala (Küçük Hacıbekir)] Büyükdamlacık (Hasino), Küçükdamlacık (Heciyo), DoğankayaŞanlıkışlaOdunboğazı veYusufkuyusu'dur.Kırşehir’dekiler ise İkizlerAle KekiliHirfanlı ve Ağapınar köyleridir.

Bilikan Aşiret kolu üzerine çok az bilgi kayıtlara geçmiştir.Aslında Bilikanlar’ın genel Kürt kimliği konusunda hassas oldukları söylenir.Ancak Bu hassasiyetin kendi öznel konumuna sirayet etmemiştir.Geçmişte aşiretin ileri gelenleri arasında Mame Beg ve İsa Beg vardır.Bu isimleride Bilikanlar arasında bilinen ve yakın zamana kadar söylenen bir sevda türküsünde geçer.Genç yaşta aşiretin başına geçen İsa Beg'in, komşu aşiretten Mame Beg’in kızı Fate Xatun’a olan aşkını ifede eden bir türküdür.Bu aşkı ispat etmek için Beg olduğu halde Mame Beg’e çoban duran İsa Beg'in bu jesti eserin ana temasını oluşturur.Bu eser bilur eşliğinde söylenir.


Eserden bir bölüm :


Ane ane sivêda zu

Sê keçik runiştin li bin darê

Ba biskên wan sor dixine

Wane pîrê tu here Îsa beg ra

Bê ma were pezî malê bavê min

Şeş meha, salekê biçerîne.

Mame beg dibê lo

Siwê da zu li vir çi digerî ?

Ew diwê;ez nasîpgî giran digerim.

Bidoşa bidoşa Fat fatem bidoşa


Fat fatem hezar û heftsed pezî pî kî da didoşa

Helba li ber time boşa

Kurikê buyin begê milê xwe dine


Carix dolaxe xwe pusî dîna

Kavire Muse gili gil biçêrine

Hat pezê xwe bû pezê mazmane

Biskên wan diketin ser kabone

Way begîm lo, sevdalîm lo

Wê malim lo bêkarim mirim lo

 

Araştırmalarımız sürüyor.İlave ve Düzeltmeler yapılacaktır

Derleme:Memedé Kazım

www.semskiasireti.com

UYARI: SİTEMİZİN TÜM HAKLARI SAKLI OLUP, İNTERNET ÜZERİNDEN YAYIN YAPMAKTADIR.
İZİNSİZ VE KAYNAK GÖSTERİLMEDEN KULLANILAMAZ.  

 

16 yorum:

  1. Belikan (BILIKİ) Aşiretine mensup olan çok sayıda köyde Bingöl ve Erzurumda da var ama maalesef ki girdiğim hiçbir kaynakta bu bilgi geçmiyor bununla ilgili de bı araştırma yapılırsa çok sevinirim

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet bende biliki aşiretindenim babam Muşlu annem Erzurumlu

      Sil
  2. Bilikan/Bılıkan yada Birekan/Bırakan,(Brako/Bra-Keko -Abi, Büyük yada Değerli Kardeş-ler Abi) Aşireti geniş bir aşiret,Süleyman/Millanların bir kolu .Güney Kürdistan ,Şêxan,Efrin,Mardin'in köyleri Göçertilmiş Êzidî Akrabaları olan.Bunların Çoğu Almanya ve diğer ABye göç etmiş. Mardin,Urfa,Anatep,Maraş,Harput Merkez Köyleri,Bingöl merkez ve ilçeleri.Muş,Erzurum Ağrı merkez ve ilçelerinde yaşıyorlar.Kardeniz Kıyılarında Hitiler zamanında Götürülüp Tersanelerde çalışteıldıkları,Birkısmı Orada kalıp az bir kısmı İskandinav ölkerine Göütürüldüğü söylenir.(Not.Sadece Duyum Bir Kürt İskandinav ülkerlinde DNA destinden ordaki akrabalarını bulmuş,aynı DNA Gürcistan Rize arasında dan insanlarda da Olduğu.Ama Zonguldak ve bafrada Mardin'den götrülmüş Kürt aşiretleri olduğu biliniyor.Yine DNAtestinden Zonguldaklı bir Kürt ile tanıştım Onun deyimi ile geniş bir aileleri/aşiret var nerede ise Karadanizin tamamına yayılmış ama En kuyu Türkçüler de onlar.Tenleri ve tipleri lazlardan farklı esmer yüz hatları geniş ) Söyleniyor.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Biliki asiretinin kukleri Hati ve Hititlere kadar uzanir.Bildiginiz gibi hititlerin egemenligine Muskiler son veriyorlar..Hititlerin yikilisindan sonra ,Kumuh federasyonu icerisinde yer aliyorlar.Iskenderi Andoluya gelisiyle birlikte Biliki ve Beraziler

      Sil
    2. Iskenderle birlikte hareket ediyorlar.iskenderin olumunden sonra IBiliki vrBeraziler selefkosla birlikte hareket ediyorlar.selefkos Antakya sehrini kurunca Biliki ve Berazileri Antakyaya yerlestiriyor.Biliki ve Berazilerin bir kismi Belucilerle birlikte Halepten doguya dogru guc ediyorlar. Selefkoslarin yikilisindan sonra Bilikiler Komagene federasyonu icerisinde yer aliyorlar.

      Sil
  3. Bilikileri Komagene ,Kabadokya ve Pontus Kurt Devletlerinin kurulusunda guruyoruz.Bu Devletlerin yunetici kesimi Bilikiler ve Berazilerden olusuyor.Pontus Devleti Anadoluda uzun bir zaman Roma ile savasiyor.Andoluda yuzbin Romaliyi kilictan geciriyor. Sonra Kirima cekilmek zorunda kaliyor. Altinci Mitrades Kirimve Ukraynada bir ordu hazirliyarak Romanin Baskentine saldirmak istiyor.Romadaki Sipartakus underligindeki Kule hareketini destekliyor.

    YanıtlaSil
  4. Bilgilendirme ve yorumlar için herkese teşekkür ederek başlamak istiyorum Kur an da geçen belkıs yine bir Bılıki dir roma tarihinde kendilerinden Balkosıan Balkos diye yer edinir, yine İskender in ordusunda berazilerle birlikte farslara saldırmış alt etmişlerdir burada iskenderden kaçan farisiler Asya içlerindeki Türk kavimlerine sığınınca bu kavimlere farslar tarafından Türkmenda ( Türklere çeken ) yani Bugünkü söylenişi ile Türkmenler denmiştir , yine Belluci Kürtleri yine Belikiyan ve Barezani aşiretleri ile doğuya yerleşen Kürtlerdir,bir kaç bölgedeki küçük yerleşimlerin dışında Balekani ler konfedere olmamış buna rağmen ayakta durabilen nadir aşiretlerdendir (ör. Barezaniler 15 aşiretin bir araya gelmesi ile oluşmuş konfedere bi aşirettir tıpkı Reşi ler gibi ) Hewleri Kürt leri ile beraber ırkının özelliklerini saf bir şekilde koruyabilmiş nadir bir ırksal özelliğe sahiptir Balekaniler herkese slmlr….

    YanıtlaSil
  5. Aynen öyle bizde Balikan aşiretinin bir mesuduyuz Bingöl Karlıova

    YanıtlaSil
  6. Arkadaşlar bâleki baliki balekyan bir çok farklı isimlerle tanınıyor Bitlis bölgesinde balekan köyü var ( bâleki) aşireti diyorlar Tatvan Bitlis Güroymak ahlat Adilcevaz merkez ve köylerin de hemen hemen hepsinde bâleki aşireti mensubu yaşamakta Bitlis bölgesinde 50 bine yakın nüfusa sahiplerMuş merkez ve köyleri ağrı Patnos siverek bölgesinde ki balekiler de bizimle akraba olduklarını söylüyorlar ama onlar karakeçi aşiretinin bir kolu mesela Van da jirki aşireti var onunda bir kolu bâleki kabilesi diye tanınıyor bunlar bunları iyi araştırmak lazım aslında İran merivan Kürdistan bölgesinde bâleki aşireti diye tanımıyorlar..

    YanıtlaSil
  7. Malatya Karatepe köyü ve 3 4 köy daha var eklemeniz lazkm

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Malatya karatepedeki belikanlılar elazığ zeyve bölgesinden gelme ötesi bilinmiyor

      Sil
  8. Kırşehir den selam olsun bütün bilimi aşiretine hep var olun inşallah

    YanıtlaSil
  9. Ez jı eşira bılıkan xelke muşe evdemji fıransa dijim eşirame bellek belavbuye ser facebok e verın em hev bıbinın u em hev nasbıkın

    YanıtlaSil
  10. Biz de bu asirete mensubuz aslen iraktan gelip bingol solhan ordan erzurum xinis ordan ise muş pazu da yaşamaya devam etmisiz malatyadan selamlar.

    YanıtlaSil
  11. BILIKI AŞIRETI ÇOK ESKI BIR KÜRT AŞIRETIDİR.ELBÜRZ DAĞLARINDA YAŞAYAN BILIKILER VARDIR.HATİ VE HITITLER DÜNEMINDE O DEVLETLER İÇERISINDE BILIKILER VARDIR.İSKENDERIN ORDUSUNDA BILIKILER VARDIR.SELEFKOSLAR DÜNEMINDE BILIKILER VARDIR.SELEFKOS ONLARI ISLAHİYE, ANTAKYA YURESINE YERLEŞTİRİYOR.KUMUHUN KURULUSUNDA VE KOMAGENENIN KURULUŞUNDA BILIKILER VARDIR.ADIYAMANDAKI NEMRUT DAĞININ ESAS ISMI ÇİYAÉ BILIKADIR.REWANDUZDA,AMEDIYEDE SUNNİ VE ALEVİ BILIKILER VARDIR.MARDIN ÖMERLİ DE MIHALMİLER İÇERISINDE BILIKILER ÇOKTUR.JERKI AŞIRETI IÇERISINDE BILIKİLER VARDIR.BILIKAN ADIYLA HER YERDE KÖYLER VARDIR.

    YanıtlaSil
  12. ÜSTAD BEDIÜZZAMAN SAID NURSININ ANNESI NÛRÉ MELE TAHIR É GÜNDÉ BILIKANIN KIZIDIR.SEYDA BILIKİLERIN YEGENİDIR.SERTLIĞINI BILIKİ LERDEN ALMIŞTIR.SEYDA GENÇKEN ÇOK SERT VE DIK KAFALIDIR.DEVLETE ASLA BOYUN EĞMEMİŞTIR.ÖMRÜNÜN SONUNA KADAR DEVLETE MUHALEFET ETMİŞTİR

    YanıtlaSil