NOT: Bu bilgiler 1919 yılında özel bir görev nedeniyle Kürdistanda bulunan ingiliz binbaşı Edward William charles Nobel tarafından 1919 da derlenen bilgileri içermektedir.
Bu aşiret Malatya ilinin güney doğusunda yaşamaktadır.
TARİH:
Asıl yerleşim birimler, Mişhar ve Arganada bulunmaktadır. Burada halen Balyan aşiretine ait yerler bulunmaktadır. 400 yıl önce aşiret liderinin 3 oğlundan her biri, bir kola önderlik yaparak çeşitli yerlere yerleşirler. Oğullardan en büyüğü Mişharda kalır. Diğer ikisi de Malatyaya göç ederler. Cova ve İspende nahiyelerinde bulunan köyler Balyan Aşiretinin Malatyaya gelen kolları tarafından kurulur.
Balyanların Bir kısmı sıvas, bir kısmı da Van'a göç ederler. Burada Balyan isminde bir köy kurarlar. Aşirete mensup birde 1oo hanelik Türk köyü vardır.(Cafana Köyü) Bu köyde çoğunlukla Türkçe konuşulmaktadır.
İSTATİKSEL VERİLER:(1919 YILI )
| KAZA | KÖY SAYISI | HANE SAYISI(Savaştan Önce) | HANE SAYISI (Savaştan sonra | BİLGİ |
| MALATYA | 17 | 1145 | 985 | 3 Köy dağlarda yer alır yerleşik köylerdeki 200 aile dışında bütün aileler yazın yaylalara çıkarlar |
| AKÇADAĞ | 7 | 185 | 145 | Yazın yaylaya çıkmazlar. |
| Hüsnü Mansur | 4 | 500 | 360 | 100 aile dışında hepsi göçebedir |
| TOPLAM | 28 | 1830 | 1490 |
DİN:
Bütün aşiret alevidir. Kızılbaş ismini kabul etmiyorlar
GENEL ÖZELLİKLER:
Sıcak kanlı ,iyi insanlardır. Dürüstlükleri ve sözlerinin eri olmakla tanınırlar.
DİL:
Kurmanci dili konuşulur. Liderleri, muhtar ve bir kısım köylüler Türkçeyide bilirler.
LİDERLİK:
Liderleri Hasan ve şeyho 'dur (1919 yıllları Esas alınmıştır)
SİLAHLI GÜÇ VE SİYASET:
1919 yılındaki gezilerimde bir kaç tane modern tüfek gördüm ancak sayıları en fazla 400 cıvarındadır.
100 tanesi atlı olmalı. Türk askerlerinin bir ceza olarak firarilerin evlerini yaktığı zaman direniş göstermişler. Savaşçılıkları diğer çevre aşiretleri tarafından çok iyi bilinir.
AĞIRLIK VE ÖLÇÜ BİRİMLERİ:(1919 yılı)
Kod, tahıllarda ölçü birimi olarak kullanılır. 12 kilo buğdaya ve 10 kilo arpaya denk gelir.
Lıng: ayak ölçüsü olup 30 cm'ye denk gelmektedir
Arın: 70 cm gelmektedir
Para Birimi:
Altın Lira= 7 mecidiye
Mecidiye= 20 kuruş
Nikel para: tedavülden kaldırılmıştır.
FİYATLAR:
Buğday Arpa
1 yaşındaki koyun: 12 mecidiye
2 yaşındaki:15 mecidiye
1 yaşındaki keçi:10 mecidiye
2 yaşındaki keçi:15 mecidiye
TARIM:
Pulluk başına ovalarda 50 kod, tepeliklerde 20 kod ekilir. 50 kod'un 30'u buğday, 15'i arpa ve 5'i darı'dır.
Çavdar tepeliklerde ekilir, Hint mısırı(Garısé Nabi) ve tütün de öyle. Pirinç ekimi yoktur.
Ovalık köylerde verim düşer.Bu yıl(1919) çoğu aile ekmek için yeterince tohum bulamadı.
SAVAŞIN ETKİLERİ(1.Dünya Savaşı ve Çanakkale Savaşı):
Toplam nüfus % 16 düşmüştür.
Saban Sayısı % 50 düşmüştür.
Aşiret zorunlu ihtiyaçlarını karşılamak için hükümete 14 000 İngiliz sterlini borçlanmışlardır
TOPRAĞIN TASARRUF HAKKI:
Akçadağdaki toprak sahipleri gelirin % 14'ünü vergi olarak öder.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder