Bacalan Aşireti

Günümüzde,Güneydoğu ve doğu anadolu olmak üzere, Xorato, Xorin ve Şeyxan bölgesinde  yaşamaktadırlar, Lehçeleri Pehlevi lehçesine (Goran) yakın olup ekseriyeti yarisani inancını benimsemektedir.Aynı bölgede yaşayan Kazaniye mendel, Kasrı Şirin ve Derkezin halkı gibi köken olarak Kazanlu halkıdır. Bilinen  Kazanlu ve Comur oymakları ile  beraber  15 oymağı daha vardır. 

Araştırmacı Majör HC Rawlinsona Göre, Bu aşiret İrak sınırı üzerindeki Xorato, Dohab,Jagarlu ve Dehestan arasına yerleşmiş  bir Kürt aşiretidir. Musul'dan Dohab bölgesine  18. yüz yılda taşınmışlardır. Musul bölgesinin birkaç kilometre kuzeydoğusunda yaşayan Bajalan veya Bacalan aşiretinin köylerinde Türkler ve Araplar ile iç içe yaşamaktadır.

Tarihi naima'ya göre; Şah Abbas'ın vefatından sonra, Hüsrev  Paşa 1639 yılında ordusunu alarak Irak'a girip, Musul ve  İmadiye'yi ele geçirirken, Bacalan Aşireti reisi  osmanlı ordusuna  40 bin askeri ile katılırken aynı zamanda  30 bin adet'te koyun hediye etmiştir.

1930 yılı verilerine  göre bu  aşiret 1300 aileden oluşmaktaydı ve oğunlukla tarımla  ve hayvancılıkla uğraşırlardı.

Bacalanların  en önemli liderlerinden biri ʿ1700'lerin ortalarında Osmanlı hükümetince  Ḏohāb bölgesinde görevlendirilen  Abd - Allâh Han  Paşa idi .
Kerim Han Zendi vasıtası ile Kürdistan üzerinde Bir hegomonya  kurulması nedeni ile Abd-Allah Han  1754 yılında Muhammed Han Zend'e savaş açtı.
Bunun üzerine Kerim Han Zend Muhammed Han Zend'e 2000 kişilik  takviye kuvvet gönderdi  ve  yapılan savaşta Abd-Allah Han Xanekin yakınlarında yenilgiye uğradı.

Bacalan veya  Bajalan  toprakları Kermānšāh valisi  Muhammed ʿ Alī Mirza'nın, Hicri: 1222, (Miladi:1807-08  yılında Ḏohāb bölgesini işgal etmesi ile  İran topraklarının kalıcı bir parçası haline geldi . Bājalān Aşiretinin  son önemli lideri ise Aziz Han Soca El Mamelek idi.Oldukça mülahim ve etkisiz bir yönetim göstermiştir.  1882  yılında ,  Zell -al - Sultan tarafından İsfahan'a  çağrılmış ve kendisine  Kasr- e Şirin çevresinde pasif bir görev verilmiştir. Bu görev esnasında Quratu'daki Ḏohāb nehri üzerinde bir kale inşa etmiş ve oğulları ile diğer yakınları için bir çok köy kurulmuştur . Saltanatının sonlarına doğru , kardeşi , Ḵalīfa Aʿzam Han'ın ile kendi  ailesi arasında patlak veren bir kan davası yüzünden  ailesi ve her iki oğlunun öldürüldü  . Bu kavga sonucunda , Kasım , 1903 yılında Aziz Han'ın ölümü ile kabile hızla dağıldı.

Major HC  Rawlinson'a göre Bu aşiret'in aile sayısı   2,000 civarında idi. Tarih-i Marduk kitabının yazarı M.Marduk ise  bu aşiretin  1300 aile kadar olduğu ve  yaklaşık 70 ailenin de Kazvin bölgesine  göç ettiklerini yazar. M.Marduk Bacalanların Lek kökenli olduğunu da ifade eder.

Derleme Memedé Kazım

Araştırmalarımız sürüyor.İlave ve düzeltmeler yapılacaktır.

UYARI: Bu sitedeki bütün materyallerin her hakkı saklıdır. İzin alınmadan ve kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz ve kopyalamak suretiyle elektronik ortamda kullanılamaz ve kitaplaştırılamaz.

Not:Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir. Yazılan yorumlardan sitemiz hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz...