Sindi Aşireti
Sindi Aşiretinin Köklerinin Güney Batı pakistan’ın Belucistan bölgesinin Sind Eyaletinden geldikleri tahmin edilmektedir. Kendilerine Sind bölgesinin halkı anlamına gelen Sindi isminin bu nedenle verildiği sanılmaktadır. Ağırlıklı olarak, Zaho’nun kuzey kesimleri, Habur,Hezil çayı çevreleri, Xeyzel, Meyzel , Şirnak’ın bazı köyleri,Uludere’nin Bicuh (Gülyazı köyü- Bu köye Ermeni tehcirinden sonra yerleşmişlerdir.) ve Silopi’de yaşamaktadır. Silopi’deki en büyük aşiretlerin başında gelmektedir.
Muhammed Emin Zeki Beg’Kürtler ve Kürdistan isimli eserinde bu aşireti Sindi ve Guli aşireti olarak tanımlar ve 1931 yılı verilerine göre 2000 aileden oluşmaktaydı. Yerleşik bir aşiret olup sunidirler. Aralarında az sayıda Nasturi’de mevcuttur. Günümüzde nüfusları 80 ile 90 bin civarında olduğu varsayılmaktadır.
Kürt aşiretleri Araştırmacısı Sir Mark Sykes 1906 yayınladığı “The Kurdish Tribes Of The Ottoman Empire” isimli eserindebu aşiret için şunları yazmaktadır;1500 aileden müteşekkil kısmı Müslüman ve Nasturilerden oluşmakta ve çok sayıda Guli kabilesi gibi alt kollarına mensup aileler vardır. Semi-Nomadic yani yarı yerleşik ailelerin yanında yerleşik hayatı benimseyenlerde vardır ki bunların sayısı Silopi civarında 600 aileyi bulmaktadır.
Bu aşiretin tespit edilen kolları, Neri,Şivi,Coneki,Mucoli,Paraği Benestani,Mamerdi,Sozi ve Rayyt kollarıdır. Ancak bu bilgi sözlü anlatımlara dayanmakta olup, resmi arşiv belgeleri henüz tespit edilemedi.
Tarihte Silvan Konfederasyonu içinde yer almış suni bir aşirettir. Kuzey Iraktaki Sindilerin önemli ailelerinin başında Bişar ağa ailesi gelmektedir.
Derleme:Memedé Kazım
Araştırmalarımız sürüyor,ilave ve düzeltmeler yapılacaktır.
UYARI: Bu sitedeki bütün materyallerin her hakkı saklıdır. İzin alınmadan ve kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz ve kopyalamak suretiyle elektronik ortamda kullanılamaz ve kitaplaştırılamaz. Not:Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir. Yazılan yorumlardan SİTEMİZ hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz...
Kürdi yani Kürtçe Eşira Sındi - Aşirata Sındi olarakta bilinen Sındi aşireti 14 veya 15 koldan yani kabileden cemaatten oluşan eskiden tahminen 1400 lerde yada 1500 lerde olabilir takriben, liderliğini yada bir kısmının liderliğini önderliğini Paraxi (Parahi) adlı kabilenin cemaatin yani topluluğun yaptığı, daha sonra ise onlardan daha bilgili belkide daha kalabalık asalet yönünden kendilerini Paraxi lerden daha üstün gören Mala Pısaxa kabilesi sülalesi paraxilerden önderliği ve üstünlüğü alarak Ağa sülalesi konumuna gelmişlerdir. Sindi aşiretinin pısaxa sülalesi aynı tek babadan tek dededen gelen aynı soydan gelen aslen Eruh yada Eruhla Pervari arasında kalan Garisan bölgesinden olup Garisi aşiretine mensup pısaxa sülalesidir. Sindilerin şuandada önderliğini yapan pısaxa sülalesi dışında diğer alt kabileler olarak bilinen Paraxi, Niri,Şarenşi, Çoniki, Mamezdini, Mendozi, Bliki, Micholi, Mela Acem ( Derkari ) , Benistani, Shexezdini( Şeyhezdini) Sofi, Şivermini, Bosali, Raiyat, Kısmi Cemaate Fila gibi 15 e yakın topluluktan oluşur. Kendi aralarında kabile veya cemaat yani topluluk denilen bu alt Sindi gruplarının bazıları aynı Babik yani aynı soydan gelirken bazı aynı kabile üyeleri aynı soydan gelmez. Ancak bazı kabile tek aynı babadan gelmiştir. Bu kabileler arasında hızm denilen dünürlük kız alıp vermeler olmuştur. Dolaylı akrabalıklar mevcuttur. Sindi aşireti çoğunluğu Zaxo Zaho denilen bölgede yoğundur. Yazılı kaynaklara ve kimi Arap tarihçilere göre en az 1000 yıl yada daha fazla süredir bu bölgelerde yaşayan bir kadim aşirettir. Tarihi dönemlerde Zahoya Sindiyan bölgesi yani Sindilerin bölgeside denmektedir. Şuanda bile Zaho Sindi ovası anlamına gelen Deşta Sindiyan olarak ta adlandırılır . Sindi aşireti tarihi belgelerde cesaret, yiğitlik özellikleriyle bilinirler. Dışarıya karşı kendi aralarında zaman zaman sorunlar gözüksede, dışardan gelen tehditlere karşı hızlı birlik ve beraberlik özellikleriyle ön plana çıkmışlardır. Yabancı düşmalığı yoktur ancak Sindi olmayan dan gelen dış tehditlere karşı birbirlerini koruyan tarihi özelliklere sahiptirler. Bir çok önemli şahsiyetleri dönem dönem Zaho dışında doğmuş ve yaşamışlardır. Ancak Sindi kültürü içerde ve dışarda olanca gücüyle yaşamaya devam etmiştir.
YanıtlaSilTakriben 1800 yada 1850 lerde Sindi aşireti önderliği Ağalığı ve aşiret başkanlığı Mala Akup Ağa ( Mala Yakup Ağa ) olarak bilinen pısaxa sülalesinden bu aile yapmıştır. Yakup Ağanın çocuklarından bazıları Sewdin Ağa kardeşleri büyük Abdi Ağa sonra diğer kardeşi Serhan Ağadır. Serhan ağa aileside mevcuttur. Büyük Abdi Ağadan sonra aşiret başkanı olarak oğlu Cemil Ağa olmuştur. Cemil ağanın oğlu, 2. Abdi Ağa (2004 te vefat etmiştir) Cemil Ağanın kardeşi Salih Ağa da isim yapmıştır. 1903 lerde doğan 2003 lerde vefat eden Bişar Ağada büyük Abdi ağanın torunu Salih Ağanın oğludur. Aslında tüm bu aileler dedeleri Mala Yakup ağa kökenlidir. 2. Abdi ağadan sonra onun oğlu Dr. Süleyman Abdi ağa ailesidir. Önder bir ailedir. Abdi ağanın, amcaoğlu yani kuzeni olan Bişar Ağadan sonra ise Bişar ağa ailesinde öne çıkan Ömer Bişar ağadır.
YanıtlaSilBu aşiretin nüfusu kayıtlarda ve bazı belgelerde 80 bin 90 bin olarak geçsede tahmini nüfusu Zahoda 100 binin üzerindedir. Bu bölgeler dışında olanlarla birlikte bazı kaynaklarda nüfusu Kürt bölgeleri dışında yaşayanlarla birlikte belkide nüfus 200 bini bulmaktadır. Aşiret adına Sindi dağı, Sindi Boğazı, Sındi geçidi diye anılan bölgelerde mevcuttur. 100 ün üzerinde köyleri mevcuttur. Köyler dışında Zaho çevresinde, Zaho şehir merkezinde, Silopi’de, Uludere köylerinde, Cizre de, Suriye’de kalan bazı bölgelerde, Van’da, Şırnakta, beytüşşebabta, Gite( Çalışkan) beldesinde, İran’ın bazı bölgelerinde , Türkiye’nin İstanbul, İzmir,Antalya, Gaziantep, Mersin, Adana gibi yerlerinde yerleşik ve çok kalabalık olarak yaşarlar.
YanıtlaSilTarihi ve sosyolojik belgelerde Eşira Sindi Sindi aşireti yada Sındiguli Kürtleri olarakta geçer. Yönetici sınıf büyük pısaxa ağa sülalesidir. Eruh Garisi kökenlidirler. Kendileri adına coğrafi belgelerde de yer alan zahoda bulunan Geliya Pısaxa Pısaga Vadisi içinden zahoya gelmişlerdir. Pısaxa vadisinde ve çevresinde de pısaxalara ait eskiden oturdukları 10 veya 11 köy mevcuttur. Diğer Sindi kabileleriyle birlikte köy sayısı bazı kaynaklara göre 110 111 civarındadır. Sindi ovasında bulunan Sindilerin ortasında yer alan Darhozan köyü ve iki köy daha ve bu köylere ait 10 binlerce veya 30 bin dönüme yakın verimli arazi ise pısaxa sülalesinden 1930 larda vefat etmiş Sindi şefi ve Sindi aşiret başkanı olarakta kabül görmüş Cemil Ağanın oğullarına, torunlarına ve torunlarının çocuklarına aittir. Yani hala Cemil Ağa sülalesine aittir.
YanıtlaSilÇok güzel doğru bilimsel bilgiler tebrik ederim, ama izniniz ve müsaadenizle şöyle bi eklemede yapmak isterim, Mala Cemil Axa ye (Cemil Ağa ailesi ) ait olan Darhozan köyü ve Darhozan ovası doğru ve bu ovada 10 binlerce yada 30 bin dönüme yakın tapulu verimli arazinin Cemil ağa ailesine sülalesine ait olduğuda doğru, ancak ovadaki Darhozan köyü dışında diğer Cemil ağa ailesine ait olan diğer köyler ovada değil dağ köyleri, ovadaki Darhozan ve ovadaki 30 bin dönüme yakın arazi dışında Cemil ağa sülalesine ailesine ait olan dağdaki köylerin isimleri Marsis köyü, Beynehri köyü ve Avagöze köyüdür. Marsis eskiden bu ailenin 100 sene önce oturduğu köydü. Avagözü ise yazlık yerleri yaylalarıydı, Yani evet doğru bilgiler ama ovadaki Darhozan dışında Marsis, Avagöze, Beynexri( Beynehri) Cemil Ağanın torunlarına ve torunlarının çocuklarına aittir. Ve ovada Sindilerin ortasın da bulunan dahrhozan köyü ve Darhozan ovası 30 bin dönüme yakın olabilir Cemil ağa ailesinin torunlarına ve torunlarının çocuklarına aittir.
SilŞuanda Cemil ağa sülalesinde Abdi veya Cemil adında kimse yaşamamaktadır. Mekanları cennet olsun . 2024 itibariyle Abdi ve Cemil isminin konduğu çocukta yoktur.
SilGüzel bir internet sitesi hizmetlerinizden dolayı tebrik eder başarılarınızın devamını dilerim. Çok güzel bilgiler var ancak çok yetersiz, Ancak konular bilgiler dökümanlar genişletilebilinir. Yorumlarda güzel objektif bilimsel bilgiler. Yorumlarda fazlalaşmalı genişletilmeli. Lütfen okuyanlar yorumda yazsın.
YanıtlaSilBu aşiretin ileri gelenlerinden yani başkan ağa ailelerinden şuanda köylerde kimse oturmamaktadır. İleri gelen ve Sözcü sorumlu aileler Türkiye’de İzmirde ve Zaho şehrinde oturmaktadırlar.
YanıtlaSilEvet şuanda Zaho ovadaki Darhozan köyü var köylülerde var ama ileri gelenlerden kimse oturmuyor Darhozan köyünde.
SilMerhaba! Ben Rıdvan Sndi Benstani Sndi aşireti 15 kabileden oluşup en çok güçlü aşirettir zaxo da ve her kabilenin kendi ağaları vardır sadece xaxo da yaşamıyorlar Silopi de kukit SINDİ mahallesi Gıte zaxo Silopi Cizre nufüs sayısı 1 milyondan fazladır
YanıtlaSilSndi aşireti 1 milyon fazladır sadece zaxo da oturmuyorlar silopi Sndi mahallesi de nüfusları çok. Soy isimleri yıldırım turgut Kargna tül türbe salınci Ulutaş vs vs belki daha fazla ben bildiklerimi yazdım.
YanıtlaSil