SEDADİ, ŞEDDADİ AŞİRETİ

Kabul gören görüş Şeddadilerin Ravendi-Revadi aşiret abrına (federasyon) bağlı olduklarıdır. Berazilere katılan bölümü Asi, Osi, Alizeri; Şeddadi Fer, Şeddadi Ker olarak beş kabileden oluşur. Bazı yöresel tarihçiler Axı veya Oxi=Oki aşiretinin de Şeddadilere bağlı olduklarını söylerler. Urfa Şeddadi ve Ok ileri gelenleri kendilerini Ok ve Şeddadi bir aşiret olarak kabul ediyorlar. Günümüzde diğer Berazi aşireti gibi Şeddadiler de Berazi isminden bağımsız bir aşiret statüsündedir.  Geneli Suruç, Urfa Harran ve Suriye hudutları içinde yaşarlar. Suriye bölümünün son dönem reisleri Fayyad Halil Ağa idi. Suriye’deki ortalama nüfusları 4000’ın üzerindedir. Geneli Tılabyad ile Aynularab ilçeleri ve civarında otururlar. Suriyeliler bu aşireti Şeddadi Ok olarak isimlendirirler. Kıratoğu ailesi bu aşiretin uzun süre reisliğini yapmıştır. Bu lakab Osmanlının bu aileye verdiği bir mahlastır. Şeddadilerin esas bağlı oldukları aşiret isimleri Ravadi veya Ravendi’dir.

Ancak Muhammed Bin Şeddad’in kurmuş olduğu Duvin hükümeti ile beraber Şeddadi isimi ön plana çıkmıştır. Eski tarihlerde Eyyuboğulları ile ilgili kısımlar anlatılırken, Revadiler ve Şeddadiler adı altında birleşik olarak anılırlar. Şeref Han, bunların atalarının Şadi Bin Mervan olduğunu söylediği Eyyübileri de Şeddadilerle ilişkilendirmektedir. Bilindiği gibi Şadi Bin Mervan, Selahaddin Eyyübi’nin dedesidir. Revadi aşiretinden gelen Eyyübilerin ilk tarihe çıkış yerleri Duvin yakınındaki Revan Ovası’dır. Kaynaklarda Ravadi- Ravendi Şadi, Şeddadi diye bilinen aşiretlerin menşe olarak aynı oldukları kabul edilir. Bu aşiretin tarihi kökeni Hazbani aşiretinin bir kabilesinden neşet etmektedir. Tarih boyunca Şadilerin Berazilerle dolayısıyla Süleymani Beyliği ile çok iyi ilişkileri olmuştur. Daha sonraları Muhammed Bin Şeddad Bin Kartuki mensup olduğu aşiretin adıyla bir devlet kurdu. Bu devletin ilk temelleri 951 yılında Tebriz ve çevresinde, atıldı.Başlangıçta Deylemli Beni Musafirilere bağlı olarak hayatlarını sürdüren Şeddadiler, sonraları Bizans ve Selçuklular ile ittifak kurdular. Bunlar o dönem El Ezdi unvanını da kullanırlardı.  Bazı tarihçiler bu unvandan dolayı Yemen aşireti Arap Ezdilerle ilişkilendirirler. Şeddadiler daha sonraki yıllarda El-Kürdi unvanını kullanmaya başlarlar. Yani bu lakapla tanınmaya başlarlar.  Muhammed Bbin Şaddad Bin Kurtiki önceleri Duvin emiri olarak reisliğe devam eder. Daha sonra Aran Gence ve Hazar kıyılarındaki birçok şehir ve kasaba bu devletin sınırları içine katılır. 951- 1072 yılında Şeddadi devleti Ani ve Gence olmak üzere ikiye ayrıldı. Ani bölgesinde Kurtüki’nin oğlu, Gence bölgesinde Muhammed Bin Şeddadin kardeşi Fadlun reislik yapmaya başladı. Daha sonra Selçuk sultanı Melik Şah tarafından ortadan kaldırıldı. 1164.

 Eyyübi Kürtlerinin günümüzde ekserisi Filistin bölgesinde yaşamaktadırlar. Hala bu gün bile kendilerini Selahaddini Eyyubi’nin aşireti olarak kabul eden Filistin aşiretlerinin bazıları asimile olmuşlardır. Bunlar Filistin’in El Halil ve Cenin şehirleri ile köylerinde,  Kudüs şehri merkezinde oturmaktadırlar.

       Filistin’de oturan Eyyübillerin aşiretlerin isimlerini yukarıda saymıştık burada yeri gelmişken tekrarlayalım. Xalef, Salah, Haşlimon, Tablat, Cuveylis, Bitar, Hamur, Zelum, Hariz, Rebiha, Beradei, Hamru Cabrini, Mahisin, Abuza’rur, Ar’ar, Sahiyon, Cezin, Berkan, Sedr, Murka, Mahlus, Ruveyşad Elhelate, Heşim, Mut’ab Kafişe,  Bu aşiret isimlerinin sonradan mı verildiği veya Eyyübiler dönemindeki isimleri mi oldukları belli değildir. Fakat mana ve kullanılış biçimlerine bakıldığı zaman birçoğunun Arapça isimler olduğu görülür. Dolayısıyla her ne kadar bu aşiretler Eyyübilerden bu yana Filistin’de olduklarını söyleseler de isimler yenidir. Dolayısıyla Eyyübi ailesinin ait olduğu kabileye Revadi denilmektedir. Yani Eyyübiler Revadi kabilesine mensupturlar. Bu aileler de Şeddadiler dahil, bu kabileden türemişlerdir.

  kaynak:ruhavi

ÖNEMLİ ŞAHSİYETLERİ

 

1-Şaver

Şeddadi padişahlarından iki kişinin adıdır. Ebul Esvar künyesiyle tanınan Şaver,Şeddadi Fadılın oğludur. Nuşirevan'dan sonra Şeddadi hakimi oldu. H.446(M. 1054) yılında Seçuklu Sultan Tefirel' in Genc'e gelmesi üzerine Ebul Esvaronu ziyaret etti. H.446 (M. 1054) yılında öldü. Kabusname'nin yazarı Şair Katran'ın dostu ve çağdaşıdır. Şair Katran, bu kitabında kendisinden övgüyle bah¬setmektedir. (Münecimu'l Ümran)

2-ikinci Şaver

İkinci Şaver ise, Ebul Esvar adıyla tanınıyordu. Gürcü Padişahı Davit ordu¬suyla Ani'ye geldiği sırada, Şaver Ani hakimiydi. H.518 (M.l 123) yılında dişi kırıldı.

3-Fazlun (El Emir Fazlun)

H.360 (M.971) yılında Gence (Cenze) eyaletinin emiri olan Emir Fazlun,muhtemelen Arivan ve çevresinde kurulan Kürt Şeddadi Hükümeti'nin kumcusuMuhammed bin Şeddad'ın kardeşidir.

4-Fazıl (El Emir Fazıl)

Muhammed bin Şeddad'ın oğludur. Kardeşi Mezreban'ın öldürülmesindensonra Şeddadi Kürt Hükümeti'nin idaresini ele geçirdi. Araş Nehri üzerinde çoksağlam bir köprii yaptırdı. Kırkyedi yıl boyunca imaretini en iyi şekilde yönetenEmir Fazıl, H.422 (M. 103 1) yılında da vefat etti.

5-Fazl Menuceher (El Emir Fazl Menuceher)

Ebi el-Esvar el-Şeddadi'nin oğludur. Babasının ölümünden sonra H.456(M. 1064) yıhnda emiriiğin idaresini eline aldı. Kabusname kitabının yazan olanKatran adh şair, H.461 (M. 1069) ydında bu yüce emirin yigidiğini överek, onuniçin bu kitabı yazdı. Onun emiriiği bugünkü Ennenistan Cumhuriyeti'nin sınırianiçinde bulunan Gence, Ani ve Duvin bölgelerini kapsamaktaydı.162-Fazlvm (El Emir Fazlun)Fazl Menuceher'in oğludur. H.481 (M. 1088) yıhnda Selçuklulann Gence'yiele geçirdikleri sırada. Emir Fazlun bu bölgenin hükümdarıydı.

6-Kayi Sultan

H. 595 (M.l 199) yılında Ani'ye hükümdarı oldu. Kürt Şeddadi Devleti'nin enünlü devlet adamlanndandı. Mahmut bin Savur bin Minachır el-Şeddadi'nin oğludur.

7-Nevşirvan

El Reis vadisinde kurulan Şeddadi Hükümeti'nin Krah Ali Bin Musa'nın oğ¬ludur. Nevşirvan, H.440 (M. 1049) yılında vefat etti.

Derleme:Memedé Kazım

UYARI: SİTEMİZİN TÜM HAKLARI SAKLI OLUP, İNTERNET ÜZERİNDEN YAYIN YAPMAKTADIR.
İZİNSİZ VE KAYNAK GÖSTERİLMEDEN KULLANILAMAZ.