PİRDELİ PÜRDEL AŞİRETİ

Pirdeli Aşiretinin kökeninin Kuzey Irak kürdistanından önce Ömeriye Ceziresi(Cizre Botan) Oradan da Dersim, Bitlis ve Horasana yayıldıkları kabul edilmektedir. Osmanlı kayıtlarında Haymenişin Taife-i Ekrad(Göçebe ve yarı göçebe) olarak tanımlanan kürt aşiretlerindendir. Pirdeli isminin kesin olarak nereden kaynaklandığı hakkında yazılı bir belge olmamasına karşın resmi olmayan bazı kayıtlara göre Şeyh Piri veya şeyh Pirdel isimli bir şahıstan geldiği ifade edilmektedir. Yine resmi olamayan bazı kaynaklara göre bu aşiretin şafii sunni ve Şii kolları mevcuttur. Orta Asyadan göç ederek Horasan, Dersim, Erzincan, ve botan'a göç eden Pirdeloğulları ile bağlantılarının olup olmadığı net olarak tespit edilememiştir. Bitlis'in Tatvan İlçesinin Eleman Köyünden (Yeni ismi Örenli) Pirdeli aşireti mensubu Derviş Önyer'in ifadesine göre Pirdeliler 13.yüzyılda Moğol ve İlhanlı katliamları sonucu İrak Kürdistanından kaçarak önce Botan'a oradan başta Tatvan ilçesinin Eleman köyü,,Bitlis'in Xumaç köyü ile Van'ın Erciş ilçesinin Plur ve Plurvan bölgelerine yayılmışlardır. Sosyo-Ekonomik şartlar sonucu batı şehirlerine göç eden Pirdelilerin sayısı oldukça fazladır. Özellikle İstanbul Sefa köy civarında fazlaca pirdeli aşireti mensubu yaşamaktadır. Cizira Botan'dan göç ettikleri sırada başlarındaki beylerinin isminin Yusuf Ağadır. Daha sonra dönemlerde Aşireti Faris Ağa ve oğlu Ömer Ağa yönetmiştir. Bitlis ve Van bölgelerine yerleşmeleri yaklaşık 500 yıl öncesine dayanmaktadır. Zira Bitlis Hakimi Rojki Aşiretinin Hakim olduğu Bitlis emirliğinde ünlü Şeref Bey ile sürekli savaş halinde olup bu emirliğe kafa tutmaları bu aşiretin ne denli güçlü ve cesur olduğunu göstermektedir. Bitlis emirleri ile yapılan çatışmalarda Şeref Bey'in(Kaçıncı Şeref olduğu tespit edilememiştir. Çünkü Bitlis Emirliğinde Bir çok Şeref görev almıştır.) 6 kardeşini öldürdükleri ifade edilmektedir.o dönemdeki beylerinin isimleri Usıf Ağa, Hüseyin Ağa ve Davud Ağadır. Tarih boyunca önemli şahsiyetlerin yetiştirdiği bu aşirette Hamidiye Alayları döneminde Sultan Abulhamid'in güvendiği komutanlardan biri olan Faris ağa ile Abdullah ağa'nın kişiliği ve kahramanlığı hala torunları tarafından anlatılmaktadır. Torunlarının günümüzde soyadları Karahan ve Önyerdir. Tamamen suni ve şafii mezhebinden oldukları bilinmektedir. Ancak Gümüşhanenin Şirvan İlçesi, Erzincan ve Dersim civarında yaşan Pirdeliler kısmen Şii Mezhebine bağlıdırlar. Buradalarda yaşayan Pirdeliler ile Bitlis, Van ve İstanbul bölgelerinde yaşayan Pirdeliler ile bir akrabalıkları olup olmadığı henüz bilinmemektedir. Eğitime sonderece yatkın olan Pirdeliler önemli şahsiyetleri günümüzde de yetiştirmeye devam etmektedirler.2000'li yıllarda vefat eden Mele Mıhemed bu ailenin yetiştiriği önemli alimlerden biridir. Kurmanci lehçesi konuşan bu aşiret tıpkı diğer Botan ve mezopotamya aşiretleri gibi 12 ve 14 asırlar arasında kısa süreli olarak Yezidilik inancına geçmelerine rağmen bu gün tamamı müslümandır. kaynak bilg kısmen i:Derviş Önyer Derleme: Memedé Kazım