MEŞKİN, MEŞKİNLİ AŞİRETİ

 

Araştırma 1-) 

Iraklı Milletvekili Muhammed Zeki emin Bey'in 1935 yılında tamamladığı, "kurd ve Kurdistan tarihi " isimli eserinde, bu aşireti, Meşkin veya Meşkinli olarak adlandırmaktadır. 1935 yılı verilerine göre, Göçebe  hayatı yaşayan bu aşiretin, Merkezi Viranşehir'de bulunan Milli aşiretinin Bir dönem boyunduruğu altındaki aşiretlerden biri olduğunu anlatmaktadır. Ancak Milli Aşiretinin bir kolu olup olmadığı hakkında bir bilgi elimizde mevcut değildir.

Araştırma -2) 

1987 yılında yayınlanan Aşiret Raporu, isimli araştırmada meşkini Aşireti hakkında Şu bilgiler mevcuttur;

Aşiretin Adı:Mişkin

Nüfusu:1000(1987 Yılı verilerine göre)

Dili: Kürtçe (Kırmanç) ve Arapça

Mezhebi:  Şafii

Reisi veya ileri gelenlerinin Adı ve Soyadı: Aşiret Reisleri yoktur.

Oturduğu Ya da konakladığı  yer : Mardin Merkezi ile Merkeze bağlı Zinar Bahçeleri

Aşiretin bir kısmı Suriye'de oturur, Daşyan Aşireti ile kan davaları vardır. Devlete karşı isyanlara katılmamışlardır. Aralarında anlaşmazlıklar yoktur. yerleşik hayat yaşarlar, Kaçakçılık vb. amelelik yaparlar.

Araştırma-3

Prof.Dr. İbrahim ÖZCOŞAR

Artuklu Üniversitesi Rektörü

Osmanlı Modernleşmesi / Merkezileşmesi : Mardin ve Çevresinde Aşiretler

19. yüzyılda Mardin ve çevresindeki hâkimiyet mücadelesinde çok etkin olan Meşkini aşireti, 16. yüzyıldaki kaynaklarda bölgede yerleşik düzene geçmiş aşiretler arasında sayılmaktadır. Tahrir defterlerinde bu aşirete bağlı 14 köy sayılmaktadır. Bu köyler; Pirmil, Satılmış, Kebas-Kepaş, Bir Kepaş, Celali, Deyr-i Abdi, Kasr-ı Rebia, Mutavven (?), Zizni, Habarmin (?), Mahlebiyye, Mağara namı diğer Kesme, Avini, Palos’tur. Yerleşik düzene geçmiş olan aşiretler arasında gösterilmesine rağmen, Mardin’in Bâb-ı Cedid Mahallesini kışlak olarak kullanıyor olmaları, bu aşirette kısmi bir göçerliğin devam ettiğini göstermektedir. Aşiretin 1518’de Mardin merkezdeki

nüfusu 30 hane olarak kaydedilmiştir. 1518’den sonraki tahrir kayıtları ve şer’iye sicillerinde 17. yüzyılın sonlarına kadar şehir merkezinde oturduklarına dair bir kayıt bulunmaması bu dönemde yaşanan sorunlar sebebiyle şehir merkezinden çıktıklarını akla getirmektedir (Bkz: Solak, 2006; Göyünç, 1991: 79; vd.).

17. yüzyılın sonlarında Meşkinilerin şehir merkezine tekrar yerleştikleri görülmektedir. 1689’da Mardin’de Meşkina pazarı adıyla bir pazarın varlığı şehir çevresinde yaşayan Meşkinilerin pazarladıkları ürünler aracılığıyla şehre tekrar giriş yaptıklarını göstermektedir (MŞS, 248: 30 Kasım 1689 tarihli kayıt). Aynı tarihlerde Mardin’e yoğun bir şekilde yerleştikleri, oturdukları mahallenin ( Mehella Meşkina ) aşiretlerinin adıyla anılmasından anlaşılmaktadır (MŞS, 248: 2 Aralık 1689 tarihli kayıt).

18. yüzyılın ilk yarısında şehir yönetiminde etkili olmaya başlayan Meşkiniler 19. yüzyılın başlarında şehrin hâkimiyeti için Daşiler ile mücadeleye girişmişlerdir. Bu mücadelede zaman zaman Daşilerin düşmanı Sürgücülerle de ittifak kumuşlardır. Şehre atanan yöneticilerin bazıları, asayişi sağlamak için iki aşirete de şehir yönetiminde yer verip uzlaşmalarını sağlamaya veya her iki aşireti de etkisiz hale getirmeye çalışmışlardır.

19. yüzyılın ikinci yarısının başlarında şehirdeki en önemli huzursuzluk kaynağı yine Daşilerle Meşkiniler arasında yaşanan mücadele olmuştur (Ertaş, 2007: 515). Bu dönemde merkezileşme çalışmaları ile şehirdeki etkinlikleri tamamen kaybolmasa da, önemli ölçüde azalmıştır.

Meşkini Beyi Halil bey Mardin Alaybeyi olarak kayıtlarda geçmektedir (MŞS, 252: 5 Mayıs 1748 tarihli belge).

Aşiretin tümü lider olarak M. Şerif Özkan’ ı

Lider olarak kabul etmektedir.

Aşiretin etkin ve bilinen Aileleri; Mardin Merkezinde, Dündar, Amak, Ademhan, Asker Ailesi

Kızıltepe Merkezinde; Hüseyinoğlu, Geleri, Bilgiç,

Derik ve Urfa da Özkan Ailesi

Not: Araştırma 3 Bilgilerini Gönderen:  Mehmet HÜSEYİNOĞLU

Araştırmalar sürüyor, İlaveler yapılacaktır.

ÖNEMLİ NOT : İzin Alınmadan veya Kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz, kopyalanamaz...