MAMXURAN, MAMXURİ AŞİRETİ
mamedi,muzuri, barzani,nirvayi ve hertoşiler gibi Mamxuri veya Mamxoriler'de çok eski bir küzey ırak aşiretidir.
Kökleri Xana mezin denilen bir handan gelmekte olup Kuzey Irakın köklü,kısmen göçebe ve kısmen de yerleşik düzende yaşayan aşiretlerindendir.
Hertoşilerinde dedesi olan ve Xana Mezinden gelen mamed'in oğlu Xelil'in torunlarıdır.Xelilin heyder(Heyderanların dedesi), Hesen(Hesenanların dedesi) ve bahdur(Bahduraların dedesi,) isimli kardeşleri vardır.
Van merkez Çatak, Gürpınar, Beytuşşebab, Adilcevaz, Patnos, Erciş gibi şehirlerde çoğunlukta yaşamaktadırlar. Uzun süre göçebe hayatı yaşamaya devam etmişlerdir. Esas olarak Hertoşi (Ertoşi ) aşiret federasyonuna bağlı iken günümüzde aşiret statüsüne kavuşmuşlardır.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)
Merhaba bence bu aşiret hakkındaki anlatımlarınız çok kısa olmuş çünkü ben kendilerini Van'da öğretmenlik yaparken tanıdım bir çok kez beni evlerine davet Etiler çok misafir Perver bir bölge Van .işte bu misafirlik merasimleri de çoğu başka aşiretten olan kişilerden çok yaşanmış hikayeler dinleme fırsatı buldum onlardan dinlediğim kadarıyla mamxuran aşiretinin tarihte çok yaşanmış olayları olmuş diğer şekil baya kalabalık bir aşiretmiş Türkiye dışında siyasi sebeplerden dolayı özelikle Avrupa ve Kuzey ırakta gözle görülür bir nufusları varmış behdinan mirliği diye bir kralıktan bahsettiler bu krallıkta yönetici ailelerden çoğunu onlar oluşturuyormuş yani diyeceğim o ki bu aşiret hakkında baya bir araştırma yapmanız lazım bizi bilgilendireceğiz için şimdiden teşekkür ederim(:
YanıtlaSilMamxuran aşireti tarihte keçi ve koyun çalmakla meşurdur bunu hangi maxuran birene söylesen anlatırlar
SilTerbiyesizleşmenin lüzumu yok
SilBazı gerçek tarihi ve sosyolojik kaynaklar Koçer göçebe Mamhuran küçük aşiretini cemaat yani topluluk olarak adlandırırken, bazı kaynaklar ise Koçer göçebe Ertuşi aşiretinin küçük alt kolu ve kabilesi olarak adlandırır. Mamhuran aşiretinin asıl yerleri Uludere ve Beytüşşebap taraflarıdır. Ancak göçler nedeniyle dağılmışlardır . Eski kadim Kürt toplumlarından oldukları asimile olmadıkları tarihsel bir gerçektir . İslamın Şafii mezhebine mensupturlar. Ata dede ve ana dilleri Kürtçe dilinin Kurmanci lehçesidir. Kurmanci lehçesinin ise devok dedikleri yani şive ağız dedikleri Mamxuran şivesiyle konuşurlar .Irak Kürtlerine saygı duyarlar ve ilişkileri çok iyidir .Aşiret ilişkileri kaybolmamıştır, yaygındır. Türklerden yada kendini Türk diye tarif eden Rum yada farklı etnik kökenlerden kız gelin almışlardır. Kız kaçırma kültürüde bu aşirette yaygındır. Yabancı düşmanlığı yoktur. Ertuşi aşireti Alt kol küçük aşiretleri Grawi, Jirki, Mehmedpiran, Mamxuran, Şerefhan, Xweştan, Şidan, qeşuran, Zevki, Ezdinan, Gevdan küçük aşiretlerinden oluşur. Bu aşiretler bir tek Babekir Şekir Ağa zamanında birlik olmuşlardır. Onun dışında her küçük aşiret kendi isimiyle anılır. Koçer yani göçebe aşiretidir. Yerleşik bir aşiret değildir tarihte. Ancak daha sonra kırdan kente göçler ve çatışmalı ortam nedeniyle bir kısmı göçebeliği bırakmıştır. Osmanlı döneminde çok büyük bir aşiret değildir. Örneğin pinyanişiler Hakkari’de yerleşik kökenli aşirettir. Mesela goyi yada goyan aşireti ertuşi aşiretiyle uzaktan yakından alakası yoktur. Şemdinan la ertuşi aşiretinin alakası yoktur. Irakta ertuşi kelimesi fazla kullanılmaz sorulduğunda koçerim yanıtını alırsınız Iraktaki ertoşi kökenlilerden. Kimi kaynaklara göre ise ertuşi diye bir aşiret yoktur. Alt aşiret isimleri hepsi kendi başına bir aşiret olup her bir aşiretin ağası mevcuttur. Nüfusları ise tüm alt aşiretleriyle birlikte bölgede 100 bin civarındadır. Beşyüz bin bir milyon gibi nüfus tahminleri yanlıştır . Kaldıki tüm Hakkari’nin nüfusu ilçeleriyle birlikte 500 bini bulmaz. Hakkari’de ertuşi olmayan pinyanşi, herki, oramari, dostki, sindi, elki, dıri gibi birçok büyük aşiret mevcuttur.
SilGüzel bilgiler, ekleme yapayım, Mamxura Mamxuran aşireti bir çok asimile olmayan Kürt aşireti gibi Mamxuran da asıllarını korumuşlardır. Türkçe bilmeme oranı çok yüksektir. Hakkari’nin Çukurca çele şırnağın Beytüşşebap ve Şırnağın Uludere ilçeleri arasında yaşarlar. 1980 lerden önce Kürtçü Kürt milliyetçisi hareketlere pdk ye yani kdp ye Barzani hareketine ilgi duymuşlardır. Bazıları Iraktan saddam rejimine karşı savaşmış ve hayatlarını kaybetmişlerdir. Misafirperverdirler, kendilerini biraz Türklere karşı üstün görürler. Irakta zahoda dehukta ve muhtelif yerlerde çok az sayıda yaşarlar. Eskiden göçebe Koçer hayatı sürdürmüşlerdir. Şuanda ise bölgede yerleşiktirler. Tarihte kinci ve savaşçı özellikleriyle ön plana çıkmışlardır. Çok az sayıda dışardan kendi içlerine gelem hristiyan Nasturi keldani ve Ermeni topluluklarıda kendi içlerinde eritirek Müslümanlaştırmışlardır. Kürtleştirmişlerdir. Koyun kuzu et yemekleri çok yaygın ve yemek kültürü çok zengindir. İçlerinde çok yoksul kesimler olduğu gibi orta ve zengin tabakalarda bulunur. Kimi kaynaklara ve tahminlere göre sadece Mamxuran aşireti nüfusları 3 veya 5 bin civarındadır. Ancak diğer ertuşi grupları ve aşiretleri ile birlikte tahmini 40 bin bazı kaynaklara göre ise 100 binden fazladır. Ancak tüm ertuşi grupları ve aşiretleri aynı soydan aynı dede ve babadan gelmezler. Birçok aralarında kız alıp vermeden kaynaklı akrabalıklar yoğundur. Ancak diğer kabileler gibi mamhuranlarda büyük çoğunluğu tek bir babadan ve dededen gelir. Kökenleri çok eskiye dayanır. Ve devamlı Kürtlükleriyle övünürler. İslamın şafii mezhebine bağlı olsalarda diğer Kürt ler gibi çok tutucu ve mütedeyin geri yobaz değillerdir. Kadınlar ve erkekler toplumsal yaşamda ve mevcuttur ve göze çarpar üretkendirler. Topluluklarda kadınların karar açısından çok söz hakkı olmasada konuşmaları doğal karşılanır. Kalabalık komşu ve aşiret akraba üyeleri kadın erkek birlikte otururlar. Kendi aralarında barış mevcuttur. Diğer Kürt aşiretleri ile dostane ilişkileri mevcuttur. Kız kaçırma hadiseleri yaygındır. Yer yer zaman töre cinayetleride yaşanmıştır. Eski dönemlerde kan davaları da yaşanmış ancak Şuan barış ile sonuçlanmıştır. Komşu Kürt aşiretlerine karşı müthiş saygı sevgi ve bağlılıkları mevcuttur. Osmanlı döneminde ve cumhuriyet dönemlerinde tümü olmasa da yer yer bazı mamxuran kesimleri isyanlara karışmıştır. Yöresel kıyafwtleri Kürt milli kıyafetleri dedikleri erkekler şal u şepik kadınlar kiras fistan giyerler. İslami yaşam tarzı biraz da göçebelikten kaynaklı çok yaygın ve mühafazakar değildir. Ancak çeşitli Kürt cemaat ve tarikatlarına bağlı olanları mevcuttur. Kimi mamxuran ailelerinin arsa arazi toprakları mevcutsada kimi ailelerinin ise toprakları yoktur. Daha eskiden köçeklik göçebelik zamanlarda hiçbirinin arazi ve toprağı yoktu. Kendi içlerinde çarşıda pazarda heryerde daha çok yüzde 99 Kürtçe konuşurlar .
SilMarxuri dibejın em le bele pırtukek lı malamede Heye ku diroka pırtuke 190 sal nereye dest peka pırtukede behsa marxuru dıke
YanıtlaSilBu kitabı inceleyebilme şansımız varmı bra?
SilPismam navê pirtukê çi ye?
SilNavê pirtûkê hewe peyda ne kiriye gelo?
SilNavê pirtûkê?
SilMAM -XURİ -MER-XURİ HOZEKE BEŞA HURİ YAYE DUGELA HURİ MİTTANİYADA TIŞTE DINE NE GERIN KONFEDERASYONE KURDA SER ALİKARİYE SER HEREMA ÇI BUNE KONFEDERASYONE HERDOŞİ (HERTUŞİ-ERTUŞİ) SER AJAL XAYIKIRINE HATİYE DAYİN PEZ DEWAR BIZIN XAYİKİRİNE SER DOŞANDINE NAW WAN HATİYE DAYİN
YanıtlaSilErtoşi aşiretin bir koludur çok kalabalık ve kültürelerine saygın bir mensupturlar mamğuran aşireti yıllarca her olaylarda bedeli acıyı yaşayan ve gerektiği zamanda bedel ödettir herkese hem tehlikeli hemde saygın kişilerdir
YanıtlaSilErtuşi aşiretinin en kalabalık kolu değildir, an az kolu da değildir. Nüfusları tüm dünyada en fazla mamxuran nüfusu 3bini 5 bini geçmez,
SilMamxuran aşireti mensupları ait olan ailelerin soyadını yazarmsiniz
YanıtlaSilKutlak,timur,turgut,kahraman,şahin
SilAdilcevazın çoğu ve Patnos un en büyük aşiretlerinden dir ben mamxuriyim patnosluyum soyadım Can
Silkutluk
SilBende mamguxran asiretindenim soyadım sumer
Silİrfan onar kimdir peki patnosta
SilTekin, Sömer, Sümer, Kutluk, Özlü Tuncer, Bahadır, Karuman vs vs vs
SilTimur soyadlılar en kalabalık ve en bilindikleri ve Önder aileleri diye biliyorum
SilBende merxuran aşiretindenim soyadım KILIÇ
SilAdilcevazın en büyük aşiretlerindendir Patnosta Erciş'te Özalp ta çok yaygındır
Muş'un en büyük asireti
YanıtlaSilmamxuran aşiretin en büyük soyadı kutluk
YanıtlaSilPatnos çaputlu köyü mensubu bölgenin ileri gelen soy isimleri Efecan bakar Aykan can biçer dalkılıçtır
YanıtlaSilİrfan onar kim
SilNihat sağlam Van Erciş kocapinar
SilBende mamxuran aşiretindenim Gürpınarlıyım soyadım TALAŞLI Orda başka soyadı olan mamxuran larda var mesela Kurutan
YanıtlaSilMAMXURAN AŞİRETİN EN BÜYÜK AİLESİ KUTLUK AİLESİ🔱
YanıtlaSilBayhan soyismi en yaygın olanlardan biri
YanıtlaSilTuncer tüncer tuncar Bahadır kaya kotluk kutluk yalçın özlü somer beyhan bayhan ve toplamda 135 tane soy işimi vardır
YanıtlaSilDoğrudur Ve birçok ilde yargının Tuncer olarak
SilKimse bozkurt yazmamış
YanıtlaSilMamxuri aşireti huri Kürtlerin soyundan gelmektedir bunun iyi araştırılması gerekir bu isim tesadüf değil geldikleri bölge xanamezén huri Devleti'nin bulunduğu yer
YanıtlaSilBahadır
YanıtlaSilTürkiye'nin 30 vilayetinde yaşayan Bahadirlar ailesiyiz. Kendimizi Türkmen biliriz. Patnostaki Memani, Urfa'da ki Badilli, Hakkkari Yuksekova da ki Kürtçe konuşan Bahadirlarla ve Muş Hasköy de Arapça konuşan Bidrilerle yakın temas içindeyiz Sizler hakkında bilgimiz yoktu, şimdi oldu.
SilKimseye şusun busun diye bir dayatmamiz yok. Önemli olan birbirini yakın görmek. Selamlar ...
Sizidinde bunlarında uzaktan yakından Türklükle ilgisi yok kaynaklar öyle söylüyor. Zaten Türklerde bu toplumları Türk olarak kabül etmiyor. Bu benim değil objektif tarafsız bilgiler.
SilBazı gerçek tarihi ve sosyolojik kaynaklar Koçer göçebe Mamhuran küçük aşiretini cemaat yani topluluk olarak adlandırırken, bazı kaynaklar ise Koçer göçebe Ertuşi aşiretinin küçük alt kolu ve kabilesi olarak adlandırır. Mamhuran aşiretinin asıl yerleri Uludere ve Beytüşşebap taraflarıdır. Ancak göçler nedeniyle dağılmışlardır . Eski kadim Kürt toplumlarından oldukları asimile olmadıkları tarihsel bir gerçektir . İslamın Şafii mezhebine mensupturlar. Ata dede ve ana dilleri Kürtçe dilinin Kurmanci lehçesidir. Kurmanci lehçesinin ise devok dedikleri yani şive ağız dedikleri Mamxuran şivesiyle konuşurlar .Irak Kürtlerine saygı duyarlar ve ilişkileri çok iyidir .Aşiret ilişkileri kaybolmamıştır, yaygındır. Türklerden yada kendini Türk diye tarif eden Rum yada farklı etnik kökenlerden kız gelin almışlardır. Kız kaçırma kültürüde bu aşirette yaygındır. Yabancı düşmanlığı yoktur. Ertuşi aşireti Alt kol küçük aşiretleri Grawi, Jirki, Mehmedpiran, Mamxuran, Şerefhan, Xweştan, Şidan, qeşuran, Zevki, Ezdinan, Gevdan küçük aşiretlerinden oluşur. Bu aşiretler bir tek Babekir Şekir Ağa zamanında birlik olmuşlardır. Onun dışında her küçük aşiret kendi isimiyle anılır. Koçer yani göçebe aşiretidir. Yerleşik bir aşiret değildir tarihte. Ancak daha sonra kırdan kente göçler ve çatışmalı ortam nedeniyle bir kısmı göçebeliği bırakmıştır. Osmanlı döneminde çok büyük bir aşiret değildir. Örneğin pinyanişiler Hakkari’de yerleşik kökenli aşirettir. Mesela goyi yada goyan aşireti ertuşi aşiretiyle uzaktan yakından alakası yoktur. Şemdinan la ertuşi aşiretinin alakası yoktur. Irakta ertuşi kelimesi fazla kullanılmaz sorulduğunda koçerim yanıtını alırsınız Iraktaki ertoşi kökenlilerden. Kimi kaynaklara göre ise ertuşi diye bir aşiret yoktur. Alt aşiret isimleri hepsi kendi başına bir aşiret olup her bir aşiretin ağası mevcuttur. Nüfusları ise tüm alt aşiretleriyle birlikte bölgede 100 bin civarındadır. Beşyüz bin bir milyon gibi nüfus tahminleri yanlıştır . Kaldıki tüm Hakkari’nin nüfusu ilçeleriyle birlikte 500 bini bulmaz. Hakkari’de ertuşi olmayan pinyanşi, herki, oramari, dostki, sindi, elki, dıri gibi birçok büyük aşiret mevcuttur.
YanıtlaSilBence bu tüm yorumlar da da çok faydalı ve güzel bilgiler var.
YanıtlaSilKoçer yani koçber Türkçe ifadeyle yerleşik olmayan konar-göçer göçebe, yörük tarzı bi topluluk olduğu için büyük geniş arazileri yoktur. Büyükleri ertuşi ağalarıdır. Ağalık sistemi olmamıştır. Ağa aşiret lideri ifadeleri yerine tarihsel ve sosyolojik olarak özellikle ertuşi kabileleri ileri gelenlerine Kürtçe Rusipi risipi ifadesi vardır. Rusipi kelime olarak beyaz saçlı mana olarakta kabile ileri geleni anlamında kullanılır. Mamxuranda birbirleriyle akraba olmayan gevdan şidan, jirki, xweştan, grevi, şerefan, hacan gibi ertuşi kabilesidir. Kabiletel kurdi diye geçer tarihte , bunların üst yapısında ertuşi ağaları bulunur.
YanıtlaSil