KARA ULUS AŞİRETİ

Ekseriyetle Ekrad-ı Turkmen, Karakoyunlu boyu veya Akkoyunlu’ların Konar göçer yörükan boyu olarak lanse edilse de bazı araştırmacılar bu aşiretin alevi ve kökleri Lor Kürtlerine dayanan bir kürt aşireti olduğunu savunarak, bu teze karşı çıkmaktadırlar. Osmanlı tahrir kayıtlarında kara Ulus Ekradı olarak bahsedilen bu aşiretin kürt mü yoksa Türk mü olduğu net değildir. Hatta Arapça bir kelime olan “ Ekrad” sözcüğü Kürt aşiretleri için kullanılmaktadır. Bu nedenle Kara ulus Aşiretinin kürt olma olasılığı daha fazladır. XVI. yüzyıl Osmanlı Kayıtlarında, Diyarbakır Eyaleti Ruha (Urfa) Sancağı’nda Kara Ulus aşireti, yerleşik aşiretler içinde gösterilirken, Kürt veya Türk olduğu hakkında bilgi vermez. Bunu destekleyen başka bir araştırma’da 1931 yılında yazılan Kürd ve Kürdistan tarihi isimli eser’de Muhammed zeki Emin Bey tarafından kaleme alınmıştır. M.E.zeki Bey bu aşiretin 1930 yılı verilerine göre 197 aileden oluştuğunu, Abneft ve Ténke Somar sınır bölgesinde yaşadığını yazar. Aynı zamanda hayvancılık ve ziraat işiyle uğraşırlar. Şii mezhebine bağlı olup Güney Kürtlerinin lehçesi ile konuşurlar ve kökleri itibari ile Lor’lara dayanırlar. Süleymaniye,Urmiye Gölü,Vangölü,Siirt ve Dicle arasında ağırlıklı olarak yaşarlar. M.E.zeki Beg’ göre;Kara Ulus Aşiretinin Oymakları Şunlardır;Geş, Kéytun,Çarmawendi, Kakewend,Neftçi ve Gawsuvari İran’ın loristan bölgesinin halkından olan Lor kökenli kara Ulus aşireti’nin isminin kaynağı hakkındaki rivayetler şunlardır; Çaldıran savaşında idris-i Bitlisi Yavuz Sultan Selim tarafına geçmesi konusunda ikna ettiği 24 kürt aşireti ile bazı Türkmen aşiretlerinin Boz Ulus ve Kara ulus olarak guruplandırmıştı. Boz ulus 75.000 kişi’den oluşup, Suriye ve Dersimde yaşarlarken, Kara Ulus ise Kürt aşiretlerinden müteşekkil olup, Van, Diyarbakır ve Şehrisor bölgesinde ikamet etmekte idiler. Dolayısı ile araştırmacılar Lor aşiretinin bir kolu olan bu aşirete “Kara Ulus” aşireti denilmesini bu nedene bağlamaktadırlar. Ancak, Ankara.edu.tr ‘nin akademik bir araştırmasında ise Kara Ulus isminin kaynağını farklı şekilde aktarmaktadır.Bu araştırmaya göre; Karakoyunlular’ın hizmetinde bulunan Kara ulus Aşiretinin almış olduğu kara sıfatı , onun Kürt menşeli bir teşekkül olması nedeni ile adı geçen Türk devletine tâbi bir halde bulunması’ndan ileri gelmiştir. Keza kelimenin, aşağı gözle bakılan başka kavimlere de verilmiş olduğu ilişkin bir çok kaynakta buna benzer deliller vardır , şeklinde açıklamaktadır. Yukarıda verilen bilgiler değerlendirildiğinde, Kara Ulus Aşiretinin Şii Kürt bir aşiret olduğu kanısı daha ağır basmaktadır. Hatta Lor Hanedanına bağlı bir aşiret olduğunu göz önüne alındığında kesin olarak bir kürt aşireti olduğunu kabul etmek gerekir. Zaten bir çok Kürt araştırmacısı, Loristan Kürtlerinden olan kara ulus aşiretinin Kara koyunlular ile beraber uzun yıllar yaşamaları nedeni ile Türkmen boyu olarak gösterildiğini savunurlarken, ayrıca asimilasyon çalışmalarından başka bir şey olmadığında hemfikirdirler. Derleme:Memedé Kazım