Hani (Xani) Aşireti, Hakkari aşiretleri gurubundan olup, köklerinin Xana mezin hanedanına mensup olduğu tahmin edilmektedir. Çünkü bütün tarihi geçmişleri bu bölge ekseninde gelişmiştir. Ekseriyetleri Gever(Yüksekova) Hênik köyü cıvarında diğer bölgelere çeşitli sosyolojik nedenlerden dolayı yayılmışlardır. Mervani Kürt Devletinin kuruluşunda önemli unsurlardan biri olan Hakkari Aşiretleri içinde yer almıştır.
Sunni ve Şafii mezhebine mensup bir aşirettir. Tanınmış Kürt-İslâm şair, âlim, ârif ve mutasavvıfı Şeyh Ahmed bin İlyas El-Hânî/Şêx Ehmedê Xânî bu aşirete mensuptur.
Bir çok kaynak, Hani aşiretinin Pinyaşilerin bir kolu olduğunu açıklasa da, şahkulu oğulları Beyliğinin ana kaynağı Pinaşi Aşiretinin kolları incelendiğinde Hani veya Xani ismine rastlanmamaktadır. Böylece bağımsız ve köklü bir tarihe sahip olduğu anlaşılmaktadır.
Hani (Xani) isminin zikredilmesi 1550 yılında Hakkari beylerinin yönetiminde bulunan Van ve Gewaş ( Westan ) kalelerini Türkmen, Moğol, Akkoyunlu ve Karakoyunluların istilasına karşı savunmak amacıyla Pinyaşi Aşireti ile beraber Hani (Xani) aşiretinin buralara yerleştirilmesi ile ortaya çıkmaktadır.
1637 yılında Bitlis Hanı şerefhanın elinde bulunan Çukurca kalesini Kardeşi Seyyid Muhammed yönetiyordu. Kalenin muhasarası sırasında çatışmalarda, Hani aşireti, Pinyaşi, Qavalisi, Livi ve Garısan aşireti ile birlikte hareket etmiştir.
16. yüzyılda Osmanlı Safevi çekişmesi sırasında bu aşiretlerin Osmanlıdan yana tavır almasıyla osmanlı bunlara yurtluk ve ocaklık statüsü vermesi sonucu, yerleşim alanları Osmanlı İran sınırları boyunca uzamasıyla bütün kanlı çatışmalara katılmak zorunda kaldılar. Bu çekişmeden dolayı Hakkariden Doğubeyazıt’a kadar olan sınırlarda Pinyaşi ve Hani aşiretleri büyük etkinlik alanı kurmuşlardır. Bu dönemde Pinyaşilerin Bılêlan ailesi öncülüğünde Pinyaşilerle beraber , Bazen Hükümet bazen de ocaklık şeklinde, Somay, Selmas ve serelbak bölgesinde beylik kurmuşlardır.
Ancak Şahkulu oğullarının etkinliklerini kaybetmeleri nedeniyle 1828 yılından sonra bu bölgelerdeki etkinlikleri iyice azalmış ve başka bölgelere yayılmışlardır.
Osmanlı dönemi Van Valisi Tekeli Mehmet paşa ile Hakkari hakimi Zekeriya bey’in oğlu Yahya Bey arasındaki tartışma sırasında Yahya Bey Tekeli Mehmet paşayı hançerleyerek öldürürken çıkan arbede de Van Askeri, Yayha Bey ve Mihrab paşayla beraber, meşhur Hani (Xani) beyi Ezemşêr Xani Beyi, amca çocukları Alaaddin, Mir Seyyid Bey, Mir Ömer ve İbrahim Beyi öldürdüler.
Günümüzde, Hakkari, Van, Doğubeyazıtın Bazı köyleri , Diyadin’in Caneqız köyü, Patnos ‘un köyleri, Muş’un Bulanık ilçesinin kırkgöze (Kekeli Köyünde Hani aşireti mensuplarına rastlamak mümkündür
AHMED-İ HANİ'NİN HAYATINI OKUMAK İÇİN BURAYA TIKLAYIN
NOT:Araştırmalar sürüyor ilaveler yapılacaktır...
Xani aşireti
YanıtlaSilXani aşiret ismini yüksekova han köyünden almıştır ve han köyünün tamamı pinyanişidir bu nedenle xaniler has pinyanişidir
YanıtlaSilYanlşın var
SilHakkari Çukurca Deşta Xane ( han Yaylası ) xanilerin ismini aldığı yerdir Xaniler Ne ertoşi ne de pinyanişi aşiretine mensup değildir Başlı başına bir kökendir xani aşireti Irak İran ve Çukurca’dan düz bir çizgi üstünde Doğubeyazıt’a kadar vardır geçmişten günümüze her zaman atalarının da yaptığı gibi bir çok kavga da Ara buluculuk yağıp olayların başrolünde bulunmuşlardır eskiden tüm sınır güvenliklerini xani aşireti mensupları korurdu
YanıtlaSil🙏👍
SilSeni tebrik ediyorum bu bilgileri nerden almışsan harfi harfine doğru xani__asireti buda bizim instegram hesabimiz
SilHani aşireti nüfusunu bilen var mı merak ettiğim için soruyorum
YanıtlaSilBugün ahmede hani nin akrabam olduğunu öğrendim ben bunun soy agacını nereden çıkarabilirim. Bilen varmı acaba
Sil120bin hanesi vardır kardeşim bu tür bilgileri bu yanıltıcı aldatıcı sayfalardan değil bizzat xani__asireti instegram hesabimizdan bize ulasabilirsin
SilKardeşim sen kimsinki kalkıp bunca şeyi yalan yanlış yazmış bide kesin bilgi niteliği kullanıyorsun senin kimliğin nedir ayrıca xani asireti han,xan yaylası bir diğer ismiyle deşta xane Yüksekovada değil çukurcada
YanıtlaSilXani Aşireti hiçbir Aşireti bağlı değil hicbir yapilanmanin hegemonyasi altinda olmadı
YanıtlaSilXani bir aşiret değil kendi kendinize aşiret uydurmayın. Xan denilen köyden yapıldıkları icin xan i yani xanlilar denilmis. Asiret ismi değil yani adından belli. Ehmedê Xanî de Xan köyünde doğmuş. Bu köyün sakinleri zaten pinyanişi.
YanıtlaSil