GOYAN AŞİRETİ

.. Yarı yerleşik, yarı göçebe yaşayan ve yaklaşık 2500 aileden oluşan bu aşiret; çok savaşçı ve kahraman bir aşirettir. Aralarında zazaların da bulunduğu bu insanlar, çok çeşitli guruplara ayrılır. Aynı zamanda Şirnak ve Miran aşiretleri ile zaman zaman savaş halindeler. Bunlardan bir gurupta Şirnak ve Uludrede yaşamaktadır. (Kaynak:Iraklı milletvekili Mehmet Emin Zeki Beg'in.1931yılında Irakta basılan Kürtlerin tarihi eserinden alınmıştır) Ağırlıklı olarak Hakkari Beytüşşebap ve Şırnak'ta bulunan[1] bir aşiretidir. Goyîler zagroslardan gelen gutilerin soyundan olan bağımsız bir aşirettir. (Ancak Gutilerin soyundan olduklarına dair bilgiler yazılı belgelerle henüz desteklenmemiştir, Sadece sözlü anlatımlara dayanmaktadır) Aşiretin merkezi Şırnak Uludere ilçesi, kasaba ve köyleridir. Uludere dışında Siirt'in Eruh ilçesinde, Van il merkezinde ve köyleri ile Hakkari ilinde yaşayan aşiret mensupları bulunmaktadır. Goyan Aşireti'nin belli bir bölümü Irak’ın Erbil, Zaho, Sersıng mıntıkalarında yaşarlar. GOYAN AŞİRETİNE BAĞLI OYMAKLAR DELGANLAR;Kabile nufusunun çoğunluğu Uludere(kılaban-Qulavan) merkezde ve Uzungeçit beldesinde(Dêra Hînê) yaşamaktadır. Delgan kabilesinin Irak kökenli bir kürt kabilesi olduğu tahmin edilmektedir. Van ilinin bazı köylerinde ve Siirt ilçesi olan Eruh'ta yaşayan kabile üyeleri vardır. Anadolu'daki ilk yerleşim yerleri günümüzdeki Uludere ilçesi sınırlarıdır. Bu nedenle Uludere ilçesi merkezine ilk yerleşen kabilelerdendir. Göçebe olmayan bir kabiledir. Yerleşik yaşamı tercih etmişlerdir. Hayvancılıkla uğraşanlar bahar ve yaz yaylarında meralarda hayvanlarını otlatmak için çıkmaktadır. Günümüzde kabile yaşamı aşiret yapısıyla örtüşmekle beraber, günümüz modern yaşama adepte olmaya çalışan bir yaşayış vardır. Katı aşiret kurallarını benimsemeyen bir yapıya sahiplerdir. BİMAŞKANLAR;]Birîmaşkan oymağı Uludere ilçesinin merkezinde ve yerleşik olarak kılaban merkezinde yaşarlar. Yerleşik bir hayat sürdürürler. MENTKAN;Mentkan oymağı İlçenin Şiwêd, Billeh, Nêrweh, Bêjuh, Dêra hînê ve Kiror köylerinde yaşar. Bu aşiret tamimiyle yerleşik bir hayat sürdürür. Mentkanlar 1050’li yıllarda Zerdüşt Dini mensubuyken önce Yezidilik ve ardından İslamiyet'in bölgede yaygınlaşmasıyla İslam dinini kabul etmişlerdir. Bu aşiretin küçük bir kolu Irak’ta yaşar. Metkanlar yörede eğitime en çok önem veren aşiret olarak tanınır. Her yılın Mayıs ayında diğer Goyan Aşireti'nin oymakları gibi "Koyun Kırpma" bayramları bulunur. Uzungeçit (Dêra Hîne) aşiretin merkezi konumundadır. Tarih boyunca aynı yerde yaşamış ve günümüzde temel geçim kaynakları tarım ve hayvancılıktır. REBENGAN;Revengan oymağı mensupları; Uludere Merkez ve Bulakbaşı (Nîreh)köyünde yaşarlar. Yerleşik bir hayat sürdürürler. Oymak mensuplarının büyük bölümünün ilçe merkezinde yaşamasından ötürü bu oymakta temel geçim kaynağı ticarettir. Irak’ta aşiretin bir kolu bulunur. RAPIN OYMAĞI ; Bu oymak üyeleri başta rapın köyü olmak üzere Hilal, Sêgirik, Qilavan, Şirîş,Kalig, Delekena, Kadîn a köyleri ile Van ilinin merkezinde yaşarlar. Geleneksel yapı yaşamlarının her boyutunda görülmektedir. Kullandıkları Kürtçe arı goyan şivesidir. Oymağa ait yaylalıklar bulunur ve temel geçim kaynakları ticaret ve hayvancılıktır. KAŞURANLAR;Yekmal, Habur-2, Dağarası, Ortaköy ve Andaç köylerinde yaşarlar. Kaşuranların sınır bölgesinde yaşamaları, geçim kaynaklarının sınır ticareti yoluyla sağlamalarına olanak vermiştir. Kaşuran’ların Irak’ın Hewler ve Sersing mıntıkasından geldikleri bilinir. Konuştukları Kürtçe şivesi halen Sersıng yöresininkiyle aynıdır. Bu oymağın bir bölümü aynı zamanda Beytüşşebap ilçe sınırları içerisinde yaşar.