GEYLANİ VEYA GÊLANİ AŞİRETİ

Ceylanî ve Gêlanî adıyla da bilinirler. Rewanduz ve Hakkarî arasında yaşarlar. Geçmişte Abdülkadir Geylanî gibi bilginler yetiştirmiş bir aşirettir. Bu aşiretin ismini ünlü İslâm alimlerinin ve velilerinin büyüklerinden Hazreti Abdülkadir Geylani'nin doğmuş olduğu İranın Geylan aldığı kabul edilmektedir. Peygamber Efendimizin torunlarından Hz. Hasanın oğlu Hasan-ı Müsenna'nın oğlu Abdullah'ın soyundandır.

Ağırlıklı olarak Bitlisin Hizan Gayda beldesi ve Bitlis, Van,Garzan,Siirt  ve Hakkaride 'te  yaşarlar. Çok ünlü alim ve siyasetçiler bu aşiretten yetişmiş oldukça saygın  bir aşirettir. Asırlardan beri gerek medreselerinde ve gerekse hayır imarethanelerinde fakirlere barınma  imkanı sağlamıştır.  bu aşireti bilen halkın tarihten günümüze kadar Kadiri ailesine ve Ehlibeyte olan saygı ve hürmetleri sonsuz olup hala bu saygı ve hürmetleri devam etmektedir. Önemli şahsiyetlerinin başında İslâm alimlerinin ve velilerinin büyüklerinden Hazreti Abdülkadir Geylani gelmektedir. 1078 yılında İran'ın Geylan şehrinde doğdu. Künyesi, Ebu Muhammed'dir. Muhyiddin, Gavs-ül-a'zam, Kutb-i Rabbani, Sultan-ul-evliya, Kutb-i a'zam gibi lâkabları vardır. Babası Ebu Salih bin Musa Cengidost'tur. Hz. Hasanın oğlu Hasan-ı Müsenna'nın oğlu Abdullah'ın soyundandır. Annesinin ismi Fatıma, lakabı Ümm-ül-hayr olup seyyidedir. Bunun için Abdülkadir Geylani, hem seyyid, hem şerifdir. Abdülkadir Geylani, 1166'da Bağdatta vefat etti. Türbesi Bağdattadır.

Seyyid AbdUlkadir Geylani (K.S) HZ.'nin Teylan köyündeki külliyesi  6 asrı  aşkın büyük  bir tarihe sahiptir. Teylan köyü’nün banisi Seyyid Abdulkadir GEYLANİ Hazret’lerinin 6. nesil torunlarından, büyük alim  ve zahid Seyyid Şeyh Hasani Teylani (k.s) tarafından   inşa edildiği tarihi bilgilerle  bilinmektedir.

1.cihan harbinin çıkması vesilesiyle   büyük kardeşi ve  rus cebhesi  gönüllü alay komutanlarından Şeyh Abdulmennan Geylani  efendiyle birlikte  mürid ahbab ve dervaşanıyla beraber rus cebhesinde (Bitlis ve civarı) vatanı mudafaa etmişlerdir. Geylani ailesinin Siirt bölgesinde önderlik ettiği bu vatan müdafaa hareketinden dolayı ankara meclisi Şeyh Abdulmennan  efendiye kurtuluş madalyası ile onurlandırmıştır. Savaş’ın akabinde Şeyh Kasım efendi ve ağabeyi Teylan köyünden cimzark köyüne hicret etmişleridir. Bu  münasebetle aileye bağlı derviş ve ulemanın beraberlerin de hicret etmeleri sonucu  ilim merkezi Teylan belli bir dönem ilimden mahrum kalmış ancak yeni ilim merkezi cimzark köyü olmuştur.

 

Hicri 600 ile 700 yılları arasında  Seyyid Abdulkadir Geylani(k.s) Hazret’lerinin 4.nesil torun’larından Seyyid Ahmed  Zahiruddin el Kadiri el Geylani Hazret’leri Bağdat’tan Suriye’nin Hama şehrine hicret etti.

Hama şehri merkezinde Asi nehri üzerinde Medrese El Kadiriyye (külliye) ile zaviye inşa etti. Bu külliye 1980 yılına kadar taş yapılı Selçuklu mimarisiydi. 1980‘li yıllarda meydana gelen Hama hadisesinde, maalesef bu güzel eser yerle bir edildi. Bu güzel eseri şuanda sadece fotoğraflarda görebilmekteyiz.

 Seyyid Ahmed Zahiruddin Hazret’lerine ait birçok eser olduğu yapılan araştırmalar sonucunda ortaya çıkmış olup fakat şuana kadar sadece bir esrine ulaşılmıştır.

 Seyyid Ahmed Zahiruddin Hazret’leri oğullarından Seyfunddin Yahya’ yı külliyenin başına geçirerek ,  Hama’dan Garzan (Siirt kurtlan) bölgesindeki Garzan nehri üzerinde bulunan Erzen şehrine hicret etti. Burada da bir külliye inşa etti.

Bu medrese sayesinde Seyyid Ahmed Zahiruddin Hazret’lerinin derslerini dinleyen, şehir merkezinde ve bölge genelinde yaşayan gayri müslim gençler çoğulcu gruplar halinde süratle İslam dinini kabul ettiler.

Seyyid Ahmed Zahiruddin Hazret’leri burada bir müddet sonra şehid edildi. Şehadetinin sebebi ise gayri müslim gençlerin Seyyid Ahmed Zahiruddin Hazret’lerinin derslerine iştirak edip müslüman olmalarının önünü kesemeyen ve bu durumu hazmedemeyen gayri müslim din adamları, Seyyid Ahmed Zahiruddin Hazret’lerini şehit ettiler. Şehid edildikten sonra kuyuya atıldı. Şuanda Erzen şehrinin Girdeşine yakin bir yerde kuyu yeri bilinmektedir. Ve halk arasında Şeyh Ahmed kuyusu olarak bilinmektedir. Daha sonra cenazesi Müslümalar tarafından kuyudan çıkarılarak  nehrin öbür yakasında bulunan Biriki Mevkiinde defnedildi.

Seyyid Ahmed Zahiruddin Hazret’lerinden sonra gelen oğlu,  Seyyid Ali Geylani Hazret’leri onun yanına defnedildi. Fakat halk arasında Seyyid Ali Biriki adı ile meşhurdur. Bölge ise Birika Seyyid Ali ismi ile meşhurdur. Seyyid Ali’nin oğlu olan Seyyid Hasan Teylan köyüne gelip orayı maamur (inşa) etmiştir.

Seyyid Hasan Hazretleri Şeceresi

 Seyyid Hasan Bin Seyyid Ali Geylani el Kadiri

Bin Seyyid Ahmed Zahiruddin Geylani el Kadiri

Bin Seyyid Muhammed Geylani el Kadiri

Bin  Kadı El Kuddat Seyyid Nasır Geylani el Kadiri

Bin Seyyid Abdurrezak Geylani el Kadiri

Bin Seyyid Sultan El Evliya Vel Arifin

Eş Şerif Es Seyyid ABDÜLKADİR CEYLANİ Hazret’leri

 

TEYLAN DA YATAN dönemlerinin meşhur     GEYLANİ MEŞAYİHLER

seyyid şeyh  hasan  geylani  k.s

seyyid şeyh ali      geylani     k.s

seyyid şeyh kasım geylanİ  (derviş nebi) k.s

seyyid şeyh nureddin geylani   r.a

seyyid şeyh  abdulmennan geylani r.a

seyyid şeyh m.kasım geylani k.s

seyyid şeyh m.sıddık geylani k.s

seyyid şeyh m.faik geylani k.s

 

Kaynak:kısmen Saged.Abdulkadir  Geylani Eğitim ve kültürünü yaşatma Derneği

 

Derleme :Memedé Kazım

Araştırmalarımız sürüyor,İlave ve düzeltmeler yapılacaktır.

UYARI: SİTEMİZİN TÜM HAKLARI SAKLI OLUP, İNTERNET ÜZERİNDEN YAYIN YAPMAKTADIR.
İZİNSİZ VE KAYNAK GÖSTERİLMEDEN KULLANILAMAZ.