DAŞİ, DEŞİ AŞİRETİ

Mardin'in ileri gelen büyük aşiretlerinden biridir. Midyat ve Kerboran'a Mir Yakup isimli bir bey önderliğinde Doğubeyazıt yöresinden geldikleri ifade edilmektedir. Daşi Aşireti Kassıkiler,Şabokiler ve Alikiler olarak üç kola ayrılırlar. Şabokiler'in   Mazıdağı yöresindeki Pir Xettap köyünden geldikleri bilinmektedir.

Alikiler de Aslen Doğubeyazıt civarından gelmişlerdir. Mardindeki Aliki kökenli Daş'ilerin bir kısmı Midyatın Mıkré, Nıbıl ve Hevendiné köylerinde yaşarlar.
Ancak bahsi geçen Aliki aşireti  1600'lü yıllarda Diyarbakır Karacadağ bölgesinden Doğubeyazıt tarafında göçen Brukan aşiretinin bir kolu olan Alikiler ile aynı aşiret olup olmadıkları tartışmalıdır. Bu bilginin doğruluğu net olarak bilinmemektedir.
Kassıkiler ise; Sason-Kozluk civarından geldikleri tahmin ediliyor. Kassıkilerin Haruna  kolunun genelde İdil Cizre arasında yerleşik oldukları  bilinir.Eski Bir Süryani köyü olan Mansuriye'de halen çok sayıda Daşi aşireti mensubu yaşamaktadır. Daşilerin son yıllardaki Liderleri Mardindeki Can ailesidir.

Muhammed zeki Emin Beg Kürdler ve Kürdistan isimli eserinde,, Daşi aşiretinin bulunduğu bölge itibari ile Milan konfederasyonunun boyunduruğu altında bulunduğunu ve o dönemlerde göçebe olarak yaşadıklarını  yazar. Kürdolog İngiliz Generali Sir Mark Sykes ise 1906 yılında kaleme aldığı "The Kurdish Tribes of the ottoman empire" isimli kitabında Daşiler için, "Semi nomadic tribe" yani kısmen yerleşik ve kısmen de göçebe olarak yaşayan  bir aşiret olarak bahseder.

Daşi  veya Deşi isminin kaynağı net olarak bilinmezken, bazı rivayetlere göre, Daşi aşiretine bağlı ailelerin  taş işçiliği  yapmaları nedeni ile Türkçe Taş işçiliği anlamına gelen "Daşi"ismi ile anıldıkları ve bu sebepten  böyle çağrıldıkları tahmin edilmektedir.

Aşiretler Raporu isimli kitapta, Mardin civarindaki Daşi veya Daşiyan aşireti hakkında  şu bilgiler aktarılır;
Dilleri:Kırman Kürtçesi ve Arapça, Dinleri:islam (Şafii Mezhebi)
Nüfuslar yaklaşık 5000 kişidir.(1987 yılı verileri) İleri Gelenleri;Mehmet Can ve İzettin Çaçan (Mardin İl merkezinde)
Yaşadıkları yer: Merkez ilçe,İl Merkezine bağlı Zinnar Bahçeleri ve Yalık Köyü.

Düşünceler kısmında ise  şu ifadeler kullanılmıştır;Aşiretin bir kısmı Suriyede yaşar,Mişkin Aşireti ile aralarında kan davası vardır.Yerleşik hayat yaşarlar ve Cumhuriyet dönemindeki isyanlara katılmamışlardır.(Aşiretler raporu:S.248)

Araştırmalarımız sürüyor, ilave ve düzeltmeler yapılacaktır. Elinizdeki mevcut doğru bilgileri bizimle paylaşınız.

Kaynaklar:
Altan Tan (Turabidinden Berriyeye)
Mark Sykes(The Kurdish Tribes of Ottoman Empire)
Muhammed Emin Zeki Beg (Kürtler)

UYARI: Bu sitedeki bütün materyallerin her hakkı saklıdır. İzin alınmadan ve kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz ve kopyalamak suretiyle elektronik ortamda kullanılamaz ve kitaplaştırılamaz.

Not:Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir. Yazılan yorumlardan sitemiz hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz...