BAVİ, BAWİ, BABİ AŞİRETİ

Bazı kolları Urfa ve Siverekte yaşayan Bawi veya Bab Aşiretinin ilk kökenlerini,  tarihçiler İran’ın Loristan bölgesindeki kürt aşiretleri içinde gösterir. Tarih-i Güzide isimli eser, Lor halkını 2 ana kola ayırır. Ayrıca bu kolloarda kendi aralarında sekiz küçük guruba ayırırlar. Bunlar Sahi,Arsan,Arki ve Beyhi gibi aşiretler idi lor Lehçesi ile konuşurlar ancak Lor değillerdir.

Şu andaki lorlar ise dört bölüme ayrılır, bunlar;Mamsani, Kohgeloyi,  Bahtiyari ve Lori Asli Aşiretleridir.  Bawi aşireti bu aşiretlerden Kohgeloyi gurubuna bağlı bir aşirettir.

İranda kalan Bawi aşiretinin bazı kolları her ne kadar Farslar ile diğer İran aşiretlerine karışmışsa da hala Kürt kültürünü ve Kürt kimliklerini korurlar.Ağacari ve Çeki aşiretleride tıpkı Bawi aşireti gibi Kohgeloyi aşiretinden ayrılmış kollardır. Bu üç aşirette ayrıca kendi aralarında bir çok kollara ayrılmışlardır. İslam ansiklopedisine göre, Kohgeloyi aşiretine bağlı Bawi  aşiretinin de içinde olduğu diğer iki aşiret ile beraber  1881 yılı itibari ile nüfuslarının  140.000 kişi’den oluşmaktaydı.

Kürt araştırmacısı Mösyö Major Rabino’ya göre, Bawi’ler  bu gün yaşadıkları bölgeye Şah Abbas ve Vali Hüseyin Han tarafından nakledilmişler, ancak asıl nakledilme ve topraklarında  ayırma işlemi Kerim Han Zend tarafından yapılmış ve bir kısmı da Şiraz’a nakledilmişlerdir. Kaçari hükümeti  döneminde de büyük eziyet ve sürgünler görmüşlerdir.

Bu aşirete  neden Bawi  veya Babi isminin  verildiği  henüz doğrulanamamıştır.  Ancak, İslam ansiklopedisi , Mesaliku’l  Absar isimli esere dayanarak şu bilgiyi verir, Şehresor taraflarında  iki aşiret yaşardı, bunlardan biri “Baser” de yaşardı, bu isim zamanla babiriye olarak değişmiştir. Araştırmacı  Sir Mark Syke’e göre ise  Babi  isminin kaynağı şudur;  Baba isimli  bir inanç liderleri nedeni ile Bunlara Babiler denilmektedir. 1900’lü yıllarda  Kışın yerleşik hayat sürerken yazın büyük arap çadırlarına benzeyen çadırlarda göçebe şeklinde yaşadıklarını yazmaktadır. Ancak ekseriyeti yerleşik hayatı benimserler.

Kohgeloyi aşiretleri içinde Türkmen ve zazalar da zamanla karışarak erimişlerdir.

Yukarıda derlenen bilgiler başka arşiv belgeleri ile kısmen  doğrulanamdığın dan, bazı eksiklikler olabilir,  bu konuda araştırmalarımız sürüyor, ilave ve düzeltmeler yapılacaktır.

Sizlere daha sağlıklı ve doğru bilgileri verebilmemiz için, Bawi veya Babi aşireti ile ilgili bilgilerinizi bizimle paylaşınız.

Derleme :Memedé Kazım

Kaynak:
1-Muhammed Emin Zeki Beg (Kürdistan Tarihi)
2-Mark Sykes ( The Kurdish Tribes  of The Ottoman Empire)
2-Major Robino Makaleleri

UYARI: Bu sitedeki bütün materyallerin her hakkı saklıdır. İzin alınmadan ve kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz ve kopyalamak suretiyle elektronik ortamda kullanılamaz ve kitaplaştırılamaz.

Not:Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir. Yazılan yorumlardan www.semskiasireti.com hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz...