HEMAWEND, HEMAVEND AŞİRETİ

Oymakları(1): Begzade,Çelebi,Reşawend,Remawend,Sefrewend ve Sitebeser oymaklarından oluşmaktadır. M.Z.Emin Beg'in 1931 yılı araştırmalarına göre 1000 aileden meydana gelen bu oymaklar göçer olup asıl Hemawend aşiretini meydana getiren temel unsurlardır.Asıl vatanları Bayzan'dır.çok cesaretli ve atılgan olan bu aşiret son zamanlara kadar hükümete isyan ettikleri gibi bir önceki Osmanlı ve İran hükümetlerini'de ciddi bir şekilde endişe etmeye sürüklemişlerdir. O kadar endişe yaratmışlardı ki; Mithat Paşa bir türlü haklarından gelememişti.Bu aşiret aslen 1700 yılları civarında İran bölgesinden gelmişlerdi.Bütünü ile sünni olup son derece mütaassıp ve dindar bir aşirettir.(Bilgi:Süleymaniye Tarihi) Oymakları(2):Gafroşi,Piryayi,Sofiyewend. Yaklaşık olarak 480 aileden oluşmaktaydı (1931 yılı verilerine göre) ve diğer göçebe oymaklara göre bu oymak yerleşik hayat sürmekte olup,Hewamend aşiretinin asıl sakınleridir ve bu aşirete bağlıdırlar. Hicri:1305 (M. 1887) yılında ıslah kuvvetinin komutanı olarak Irak'a gönderilen Ahmet Muhtar Paşa. Bu görev nedeniyle altı ay Kerkük'de kaldı. Irak huzura kavuşunca, Hemavend aşiretinin bir kısmını Trablusgarp'a sürgün etti. Çengen Oymağı:Bu oymakta sunnidir.Hemawend aşiretinin unsurlarındandır. Kaynak:M.E.Zeki beg.1931 Irak BAŞKA BİR ARAŞTIRMA; İran ve Irak’a dağılmış vaziyette yaşayan bir aşirettir. Bir kısım kabileleri Türkiye’de yaşamaktadır. Irak’takilerin geneli Süleymaniye şehri civarında sakindirler. Tarihi geçmişleri her ne kadar Caf aşiret federasyonu içinde olsa da günümüzde bunu kabul etmemektedirler. Ve kendilerini İran’dan gelen bir kabile olarak kabul etmektedirler. Bazı tarihçiler bunu doğrulayarak Bunların Ahmedvendi aşiretinin bir kabilesi olduğunu kabul ederler. Bu yazarlara göre Kürt dilinde Ahmed’e; Hamo, Ahmo gibi kısaltılmış isimler takıldığından bu kabileye de Hamavendi ismi verilmiştir. Gerçeği Ahmedvandi’dir. Hamavendilerin örf ve adetlerinin kadınlara karşı şiddete dayandığı yolunda tarihi kitaplarda birçok rivayet bulunmaktadır. Bu rivayetlerden birinde Hamavendilerin kadınları suç işlemeleri halinde katlettiklerini ve namazlarını, oruçlarını da ihmal etmediklerini acayip olanın da katilin bile bazen önlerine imam olduğudur. Fakat tarihi geçmişte olsa bile günümüzde bu şekilde davranışları mevcut değildir. Ancak etraf aşiretlere karşı merhametsiz davrandıkları bir gerçektir. Bu nedenle komşuluk yapan birçok aşiret kendilerinden nefret etmiştir. Ancak bu tür huyları günümüzde mevcut değildir. Hamavendiler her ne kadar Caf aşireti içinde yer almış ise de Caf lehçesini kullanmamıştır. Genellikle Türkiye’deki aşiretlerin lehçesini konuşurlar. Yani Kurmancice konuşurlar. Kabilelerine gelince 1- Reşvan; Reisleri Kak Abdullah, Kaka Velati Efendi ve Faki Muhammed 2-Removan: Reisleri Emir Reşid Ağa 1940-47 arası Kerkük milletvekili idi . 3- Begzade: Reisleri Muhammed Emin Efendi 4- Xorda: Bunlar hemavendi Celebi olarak isimlendirilirler. Geneli Farsça konuşmayı bilirler. Çoğu Firdevsi’nin Şahname’sini ezbere bilir. Genellikle Şuvan aşireti ile ülfet içindeler. Tamamı kendilerinin Xava Murad-i Şir (aslan) soyundan olduklarını ve Mahideyşt bölgesinden geldiklerini söylerler. Bu kabileden bir mMalbat Kasrişirin ve Kirmanşah arasında yaşamaktadır. Rivayete göre Murad Şir’in dört evladı varmış Bunlardan Yadigar isimli evlat’tan Begzade malbatı meydana gelmiş, Sefer isimli çocuktan Seferan, Ramazan isimli çocuktan Ramoyan, Reşid isimli çocuktan ise Reşvanan veya Reşan’lar peydah olmuştur. 5- Faki Kadır: Reisleri Muhammed Emin Ağa 6- Kaki: Reisleri Arif Kakallah 7- Seferan: Reisleri Yunus Muhammed Hıdır. 8- Sehtabıser: Bu kabile Hamavendlerin en büyük grubudur. Reisleri Hemezer (Sarı Hamo) lakablı Salih Reyhan’dır. (Alıntı:Aşiretler.com) ÖNEMLİ ŞAHSİYETLERİ 18-Cevamir (Cwamér) Miladi 1880 yılında Hemawend aşiretinin resiydi. Caf aşiretinin Satiri kabile¬sine mensup bir grup, Cevamir'den korunmalarını istemeleri üzerine, Caf aşire¬tiyle Cevamir arasında var olan ilişkiler bozuldu. Aralarında çı kan savaşta Cafaşireti, Cevamir'e yenildi. Daha sonra Bağdat Valisi Takyeddin Paşa, Cevamir'inüzerine bir ordu gönderdi. Cevamir, adamlarıyla birlikte Zehavi tarafına gitti.Kasrişirin'i merkez yapıp, burada savunma hazırlığı yaptı. İsfehan hakimi, Ceva¬mir'e şefkat gösterek, yanma çağırdı; onu Zehavi'nin hakimi olarak tayin etti.Kasrışirin'de onun adıyla bir kale yaptırdı. İsfehan Sultanı'nm ölümünden sonraOsmanlı ve İran devletlerinin komplolanna maruz kaldı.İran Devleti, Hüsamü'l Mülk'ün komutası altında, Osmanlı Devleti ise Diyar¬bakır Valisi Kürt ismail Paşa'nın komutası akmadaki ordularıyla Cevamir'inüzerine saldırdılar. Hüsamü'l Mülk, Cevamir'i barış yapmaya çağırdı. Cevamir,barış yapmak amacıyla düşman ordusunun karagahına girerken, İran ve Osmanlıordulannın komutanlan tarafından hileyle öldürüldü.Cevamir, korkmayan bir kahraman, eşi ve benzeri olmayan bir savaşçıydı.Şairler, onun kahramanlığı hakkında birçok kaside yazmışlardır. KAYNAK:MEŞAHİR-ÜL EKRAD

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder