BUCAK AŞİRETİ

..

Diyarbakir Kökenli bir aşiret olup 1855 yıllarında Hacı Ali Efendi zamanında Şanlıurfa  civarına göç ettikleri Kabul edilmektedir. Yoğun olarak Siverek ve Hilvan’da yaşarlar. Kökenleri  Büyük Artuklu Devleti  Emiri  Artuk Bin Ekser'in damadı Seyyit Şeyh Hasan-i Zeraki (Zıriki)'ye dayandığı  iddia edilmektedir.

Konuşma aksanları zazaca’dır.Şanlıurfaya göçlerinden once  Diyarbakır Lice kazası civarında bulunan Atak isimli bir kale civarında yaşadıkları Kabul edilmektedir. Atak  günümüzde köy halindedir.

Bilindiği üzere Zirkanlılar, Tercil,Gırdıkan(Kürdükan),Derzini ve Atak olmak üzere dört kola ayrılmaktadır. Bucak Aşiretinin Entax(Atak) kolunun bir devamı olduğu bilinmektedir. Atak Zirikanlarının aşiret reisleri Ahmet Bin Mir Muhammed ailesidir. Bu bey Şah İsmail döneminde yaşamıştır.

Önemli şahsiyetleri arasında, Zirkanların Entak (Atak) kolunun beyleri, Seyyid Yusuf Bey,(1793’te Vefat), Lice Miri Mehmet Bey(1837 Vefat),Hacı Ali Efendi Bey( 1892 yılında vefat etmiştir. Mezarı Siverek ilçesine bağlı Hadro Köyü'nde bulunmaktadır.), Ömer Beg(vefat:1845) Hakkı Bey(Bucak)’dir. Mevlana  İdrisi Bitlisinin çabaları ile Vakıf Ahmet Bey (Ahmet Bin Muhammed ailesinden) zamanında Çaldıran savaşında Yavuz Sultan Selim’in yanında yer alarak Safevilere karşı  savaşmıştır. Buna benzer olaylar tarihin çeşitli dönemlerinde tekerrür etmiştir. Buna örnek olarak Zirkanlı ünlü Kahraman Keremé kol ağasıdır. Hamidiye Alaylarında Miralay olan kerem doğu cephesinde İranlılara karşı Qeleni köprüsü ve Makü 'de Ferzende ile beraber dillere destan bir kahramanlık örneği göstermiştir.

Aşiret’in genel olarak devlet yanlısı bir politika izlediği iddia edilmektedir. Hatta bazı kişiler Bucaklıların Şey Sait isyanında devletten yana politika izledikleri halk arasında anlatılmaktadır.

Sultan Abdulhamit döneminde  kurulan Hamidiye Alaylarında Milan (Milli) Konfederasyonu bünyesinde Siverek civarında Fiilen görev yapmışlardır. O dönemde Siverek livası 558 suvari ve 622 Piyade olmak üzere 1180 kişiden müteşekkil idi. Önemli liderlerinden Hakkı Bucak 27 Mayıs 1960 darbesi nedeni ile bir sure yasıada’da tutuklu  kaldıktan sonra serbest bırakılmıştır.

Yerleştikleri bölgede  zaman zaman Kırven ve karakeçili aşiretleri ile sürtüşmeleri olmuştur.

Tarihleri sürecinde Hazro, Merani, Tercil, Eski Şikefta (Kulaçtepe) Hazro, Lice, Silvan ve Bismil bölgelerindeki mülkiyet lerini ellerinde bulundurmuşlardır. Bucak ailesinin nüfusunun şu anda 25 bin civarında olduğu tahmin edilmektedir.Halihazırda  liderleri Sedat Edip Bucaktır.

 KAYNAK:KISMEN İZOLLULAR.BLOGCU.COM

 

Derleme:Memedé Kazım

Araştırmalara sürüyor, İlave ve düzeltmeler yapılacaktır.

UYARI: SİTEMİZİN TÜM HAKLARI SAKLI OLUP, İNTERNET ÜZERİNDEN YAYIN YAPMAKTADIR.
İZİNSİZ VE KAYNAK GÖSTERİLMEDEN KULLANILAMAZ.